NASA will build a nuclear reactor on the moon, 100-ਕਿਲੋਵਾਟ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ/ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਪੋਰਟ-ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
NASA ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ 100-ਕਿਲੋਵਾਟ Nuclear reactor/ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਨਾਸਾ ਦਾ ਵੱਲੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵਸਾਉਣ ਵੱਲ ਇਹ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ। ਇਹ ਬੇਹੱਦ ਖਾਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਆਰਟੇਮਿਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
ਨਾਸਾ ਨੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਹੀ ਕਿਉਂ ਚੁਣਿਆ?
NASA ਨੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਹੀ ਕਿਉਂ ਚੁਣਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਕਠੋਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੋਲਰ ਪੈਨਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਚੰਦਰਮਾ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਖਾਸ ਕਰਕੇ 14-ਦਿਨਾਂ-ਲੰਬੀਆਂ ਰਾਤਾਂ, ਸੋਲਰ ਪੈਨਲਾਂ ਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਚੰਦਰਮਾ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਹੀ ਸਹੀ ਵਿਕਲਪ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰ ਊਰਜਾ ਦਾ ਇੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨਾਂ, ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੰਤਰਾਂ ਅਤੇ ਸਰੋਤ ਕੱਢਣ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਬਲ ਮਿਲੇਗਾ।
ਚੰਦਰਮਾ ’ਤੇ ਨਿਊਕਲੀਅਰ ਰਿਐਕਟਰ ਦੇ ਹੋਰ ਫਾਇਦੇ
– ਊਰਜਾ ਸੁਤੰਤਰਤਾ : ਇਹ ਰਿਐਕਟਰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਅਧਾਰਾਂ ਨੂੰ ਧਰਤੀ-ਅਧਾਰਤ ਸਪਲਾਈ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ, ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਏਗਾ।
– ਸਰੋਤ ਉਪਯੋਗਤਾ : ਇਹ ਇਨ-ਸੀਟੂ ਸਰੋਤ ਉਪਯੋਗਤਾ (ISRU) ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਰਫ਼ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਬਰਫ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਪੇਲੈਂਟ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ, ਧਰਤੀ-ਅਧਾਰਿਤ ਸਪਲਾਈ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘਟਾਉਣਾ।
– ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਰੱਕੀ : ਇਹ ਰਿਐਕਟਰ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਅਤੇ ਨਮੂਨੇ ਦੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਏਗਾ।
– ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ : ਇਹ ਵੱਡੀਆਂ, ਵਧੇਰੇ ਸਥਾਈ ਚੰਦਰ ਬਸਤੀਆਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਇੱਕ ਮਜਬੂਤ ਨੀਂਹ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ।
ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰੀਐਕਟਰ
ਚੰਦਰਮਾ ਤੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਭਰਿਆ ਕਾਰਜ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪਲਾਨਿੰਗ ਅਤੇ ਅਸਫਲ-ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨਾਸਾ ਨੂੰ ਰਿਐਕਟਰ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਲਾਗੂ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੀਐਕਟਰ ਨੂੰ ਰਿਮੋਟ-ਬਧ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਰਿਐਕਟਰ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨ ਰਹਿਤ ਬਣਾਉਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੇਡੀਓਐਕਟਿਵ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਉਪਾਅ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ।
ਚੀਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵੀ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਚੰਦਰ ਰਿਐਕਟਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ
ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਨਾਸਾ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰ ਦੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਕ ਕਦਮ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਚੀਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵੀ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਚੰਦਰਮਾ ਉੱਤੇ ਰਿਐਕਟਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਦੇਸ਼ ਇੱਕ “ਕੀਪ-ਆਊਟ ਜ਼ੋਨ” ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਸੀਮਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ
– 2025-2026 : ਫਿਸ਼ਨ ਸਰਫੇਸ ਪਾਵਰ ਸਿਸਟਮ (FSPS) ਦੀ ਕੰਪੋਨੈਂਟ ਟੈਸਟਿੰਗ ਅਤੇ ਸੁਧਾਰ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ।
– 2027 : FSPS ਦੀ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਸਿਸਟਮ ਟੈਸਟਿੰਗ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ।
– 2028 : ਨਾਸਾ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਵਿਭਾਗ (DOE) ਦੁਆਰਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮੀਖਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਲਾਇਸੈਂਸ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ।
– 2029 : ਰਿਐਕਟਰ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਲਾਂਚ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ।
– 2030 : ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰ ਦੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ।
ਸਿੱਟਾ-
ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, 2030 ਤੱਕ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਨਾਸਾ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਮਨੁੱਖੀ ਵਸੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਆਦਿ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕਾਰਜ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਪੁਲਾੜ ਦੌੜ ਗਰਮ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਚੰਦਰਮਾ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰ ਦੀ ਸਫਲ ਤਾਇਨਾਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹੋਵੇਗਾ।
- ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Liquid Robot-ਬਣਾ ਕੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਨੇ ਹਿਲਾਈ ਦੁਨੀਆ
- ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : The child was 30 years old at birth- ਜੰਮਦਿਆਂ ਹੀ ਬੱਚੇ ਦੀ ਉਮਰ ਹੋਈ 30 ਸਾਲ
- ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Which Country’s Media Run the most Fake News