Black siris tree uses and properties/ਕਾਲਾ ਸਰੀਂਹ ਰੁੱਖ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਗੁਣ/ਲੇਖ ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
ਕਾਲਾ ਸ਼ਰੀਂਹ Fabaceae ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਰੁੱਖ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਆਮ ਨਾਮ, ਸੀਲੋਨ ਗੁਲਾਬ ਵੁੱਡ, ਸੁਗੰਧਿਤ ਅਲਬੀਜ਼ੀਆ, ਕਾਲਾ ਸਿਰੀਸ, ਚਾਹ ਦੀ ਛਾਂ ਵਾਲਾ ਰੁੱਖ ਹੈ। ਸੁਗੰਧਤ ਕਾਲਾ ਸਿਰੀ, ਭੀਲਵਾੜਾ ਬਲੈਕ ਸ਼ਰੀਂਹ ਦੇ ਰੁੱਖ ਬਗੀਚਿਆਂ, ਪਾਰਕਾਂ, ਝੀਲਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ, ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਆਮ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਰੁੱਖ 20-25 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੱਕ ਸੰਘਣੀ ਛੱਤਰੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਵਧ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕਾਲੇ ਸ਼ਰੀਂਹ ਦੇ ਫੁੱਲ, ਫਲ਼, ਬੀਜ਼, ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਟਾਹਣੀਆਂ
ਕਾਲੇ ਸਿਰੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਟਾਹਣੀਆਂ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਡਿੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੂੜ੍ਹੇ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਾਇਪਿਨੇਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਹਰੇਕ ਪੱਤਾ 3-9 ਜੋੜਿਆਂ ਦੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਲੀਫਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਗੇ 20-30 ਜੋੜੇ ਤੀਜੇ ਦਰਜੇ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਫੁੱਲ ਚਿੱਟੇ ਗੁੱਛਿਆਂ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਵੱਡੇ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਪੀਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਸੁਗੰਧਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਸ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਸੁਗੰਧਤ ਅਲਬੀਜ਼ੀਆ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਗੰਧਿਤ ਫੁੱਲ ਕੀੜੀਆਂ, ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਅਤੇ ਤਿਤਲੀਆਂ ਦੇ ਆਕਾਰਸ਼ਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾ ਦੁਆਰਾ ਪਰਾਗਣ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਪਰਾਗਿਤ ਹੋਣ ‘ਤੇ, ਇਨਾਂ ਨੂੰ ਲੰਬੀਆਂ ਫਲੀਆਂ ਲਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਫਲੀਆਂ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 20-30 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾ ਵਿੱਚ 10-14 ਤੱਕ ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਬੀਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਫਲੀਆਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੀਜ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
ਕਾਲ਼ੇ ਸ਼ਰੀਂਹ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਸਥਾਰ
ਗਰਮ ਮੌਸਮ, ਪੂਰੀ ਧੁੱਪ, ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੀ, ਚੰਗੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਕਾਲੇ ਸ਼ਰੀਂਹ ਦੇ ਰੁੱਖ ਵਧੀਆਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਵਧ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਰੁੱਖ ਸੋਕੇ-ਰੋਧਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਾਲੇ ਸ਼ਰੀਂਹ ਦੇ ਦਰੱਖਤਾਂ ਨੂੰ ਜੰਗਲਾਂ ਦੇ ਪੁਨਰ ਸਥਾਪਨ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਖਾਸ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰੁੱਖ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ-ਫੁੱਲ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫੈਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਰੁੱਖ ਭਾਰਤ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਨੇਪਾਲ, ਵੀਅਤਨਾਮ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਰਗੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੂਲ ਰੁੱਖ ਹਨ।
ਕਾਲੇ ਸ਼ਰੀਂਹ ਦੀ ਲੱਕੜ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ
ਇਸਦੀ ਲੱਕੜ ਗੂੜ੍ਹੇ ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਮ ਫਰਨੀਚਰ ਅਲਮਾਰੀਆਂ, ਪੈਨਲਿੰਗ, ਕਾਰਟਵੀਲ ਅਤੇ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਾਲੇ ਸ਼ਰੀਂਹ ਦਾ ਸੱਕ ਵਾਈਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੁੱਖ ਘੱਟ-ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਗੂੰਦ ਅਤੇ ਭੂਰਾ ਰੰਗ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਾਲੇ ਸ਼ਰੀਂਹ ਦੀ ਲੱਕੜ ਨੂੰ ਬਾਲਣ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਲੇ ਸ਼ਰੀਂਹ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਚਾਰੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਲੈਂਡਸਕੇਪਿੰਗ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਵਿਚ ਕਾਲ਼ੇ ਸ਼ਰੀਂਹ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ
ਇਸ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਲੈਂਡਸਕੇਪਿੰਗ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਛਾਂ ਅਤੇ ਸਜਾਵਟ ਵਾਲਾ ਰੁੱਖ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਈਜ਼ੋਬੀਅਮ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਕਾਫੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚੋਂ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਅਤੇ ਨਾਈਟ੍ਰਾਈਟਸ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਾਲੇ ਸ਼ਰੀਂਹ ਦੇ ਰੁੱਖ ਆਪਣੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਉਪਜਾਊ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੌਦਿਆਂ ਲਈ ਵਧੀਆ ਛਾਂ ਵਾਲਾ ਰੁੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਿਲਟਰਡ ਧੁੱਪ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਆਦਿ।
ਸ਼ਰੀਂਹ ਦੀ ਚਿਕਿਤਸਕ ਵਰਤੋਂ:
ਕਾਲੇ ਸ਼ਰੀਂਹ ਦੇ ਹਰ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖੰਘ, ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਸ, ਕੋੜ੍ਹ, ਸ਼ੂਗਰ, ਅਲਸਰ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਆਦਿ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਾਲਾ ਸ਼ਰੀਂਹ ਪਚਣ ਵਿਚ ਹਲਕਾ, ਖੁੱਸ਼ਕ, ਤਿੱਖਾ, ਕੌੜਾ, ਮਿੱਠਾ, ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਗਰਮ ਤਸੀਰ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਤ ਅਤੇ ਪਿਤ ਵਿਕਾਰ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸੱਪ ਦੇ ਕੱਟਣ ’ਤੇ ਸ਼ਰੀਂਹ ਦੀ ਵਰਤੋਂ
ਸ਼ਿਰੀਸ਼ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨਿਚੋੜ ਕੇ ਰਸ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਾਲੀ ਮਿਰਚ ਅਤੇ ਖੰਡ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੱਪ ਦੇ ਕੱਟਣ ਦੀ ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦਮਾ, ਖੰਘ, ਪੁਰਾਣੀ ਜ਼ੁਕਾਮ, ਫਲੂ, ਐਲਰਜੀ ਵਾਲੀ ਰਾਈਨਾਈਟਿਸ, ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਸ ਅਤੇ ਐਲਰਜੀ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਿਰੀਸ਼ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਟੀ.ਬੀ., ਅਸਟਰਿੰਜੈਂਟ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਹਿਸਟਾਮਿਨਿਕ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।, ਇਹ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਐਂਟੀ-ਟੌਕਸਿਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਾਲਾ ਸ਼ਰੀਂਹ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗ, ਚੰਬਲ, ਛਪਾਕੀ ਅਤੇ ਈਓਸਿਨੋਫਿਲਿਆ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੇਚਸ਼, ਦਸਤ, ਸਿਰ ਦਰਦ ਅਤੇ ਹੇਮੀਕ੍ਰੇਨੀਆ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੀ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਮਵਾਸਨਾ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਤਾਕਤ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੇ ਰੋਗ, ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਗਲੇ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਟੇ-ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ, ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਲਾ ਸ਼ਰੀਂਹ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਲਾਗ ਅਤੇ ਕੋਰਨੀਆ ਦੀ ਲਾਲੀ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਿੱਠ ਦਰਦ ਅਤੇ ਸਪੌਂਡੀਲੋਸਿਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਹਰਪੀਜ਼ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਲਾਗਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਜੜੀ ਬੂਟੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਸੰਕਰਮਣ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਨੋਟ-ਇਸ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਵਰਤਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਹਤ ਮਾਹਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜਰੂਰ ਲਵੋ।
ਇਹ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਉੱਤੇ ਉਪਲੱਭਦ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਟਰਾਂਸਲੇਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਸਟੀਕਤਾ ਦਾ ਕੋਈ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।
https://jasbirwattanwalia.blogspot.com/