PUNJABI AKHAAN KOSH/ਪੰਜਾਬੀ ਆਖਾਣ ਕੋਸ਼ ਭਾਗ-3
BEST AND BIGGEST COLLECTIONS OF AKHAAN BY JASBIR WATTAWALI
PUNJABI AKHAAN KOSH : ਇਸ ਭਾਗ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ‘ਚ’ ਅੱਖਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ‘ਝ’ ਅੱਖਰ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਅਖਾਣ ਪੜ੍ਹ ਸਕੋਗੇ, ਜੋ ਬੜੇ ਹੀ ਵਿਲੱਖਣ ਹਨ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਸੰਦਰਭ ਅਨੁਸਾਰ ਬਹੁਤ ਢੁਕਵੇਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸੋਧ ਕੇ ਲਿਖੇ ਗਏ ਹਨ।
ਪਹਿਲਾ ਚੈਪਟਰ- ਇਸ ਵਿਚ ‘ਚ’ ਅੱਖਰ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਵਿਲੱਖਣ ਅਖਾਣ ਹਨ
- ਚਸਕੋਰੀਆਂ, ਹੱਡ ਹਰਾਮਣਾ ਅੱਜ ਵੀ ਪੱਟੀਆਂ ਤੇ ਕੱਲ ਵੀ ਪੱਟੀਆਂ। ਇਹ ਅਖਾਣ ਉਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਉੱਤੇ ਵਿਅੰਗ ਕੱਸਣ ਵਜੋਂ ਬੋਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ ਜੀਭ ਦੇ ਸਵਾਦ ਅਤੇ ਚਸਕੇ ਲੈਣ ਦੀ ਆਦਤ ਹੋਵੇ। ਅਖਾਣ ਦੇ ਭਾਵ ਅਰਥ ਅਨੁਸਾਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਘਰ ਨਹੀਂ ਵਸਾ ਸਕਦੀਆਂ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਹੀ ਉੱਜੜ-ਪੁੱਜੜ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਚਕੋਰ ਨੂੰ ਚੰਨ ਮਿਲਿਆ, ਮਿਲਿਆ ਆ ਕੇ ਹੇਠ। ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦਾ ਜਾਨ ਤੋਂ ਪਿਆਰਾ ਖੁਦ ਮਿਲਣ ਲਈ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਅਖਾਣ ਬੋਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
- ਚੰਗਾ ਬੀਜ ਤੇ ਚੋਖੀ ਖਾਦ, ਮਾਲਕ ਖੁਸ਼ ਤੇ ਮਜਾਰਾ ਨਾਸ਼ਾਦ। ਇਹ ਅਖਾਣ ਕਿਸਾਨੀ ਖਿੱਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਿਆ ਹੈ। ਅਖਾਣ ਦੇ ਭਾਵ ਅਰਥ ਅਨੁਸਾਰ ਖੇਤੀ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਸਮੇਂ ਚੰਗਾ ਬੀਜ ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਰੂੜੀ-ਖਾਦ ਪੈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਫਸਲ ਵਧੀਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਚੰਗਾ ਮੁੱਢ, ਤੇ ਕੰਮ ਸੁੱਧ। ਇਸ ਅਖਾਣ ਦੇ ਭਾਵ ਅਰਥ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਚੰਗੀ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਕੰਮ ਨੇਪਰੇ ਵੀ ਚੰਗੀ ਤਰਹਾਂ ਚੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਚੰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਚੰਗ, ਤੇ ਭੰਗੀਆਂ ਨੂੰ ਭੰਗ। ਇਸ ਅਖਾਣ ਦੇ ਭਾਵ ਅਰਥ ਅਨੁਸਾਰ ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਵਿਅਕਤੀ ਖੁਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਨਤੀਜੇ ਅਤੇ ਸੰਗੀ ਸਾਥੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਵਿਅਕਤੀ ਚੰਗਾ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ ਉਸਨੂੰ ਚੰਗੇ ਲੋਕ ਮਿਲਣਗੇ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵੀ ਚੰਗੇ ਹੀ ਨਿਕਲਣਗੇ ਇਸੇ ਤਰਹਾਂ ਜੇ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਵੈਲ ਐ ਜਾ ਬੁਰੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬੁਰੇ ਲੋਕ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵੀ ਬੁਰੇ ਹੀ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ। ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
- ਚੰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਚੰਗੇ, ਤੇ ਪੰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਪੰਗੇ। ਉਹੀ ਅਰਥ
- ਚੰਗੀ ਵਾਹ ਤੇ ਚੰਗਾ ਗਾਹ। ਇਹ ਅਖਾਣ ਕਿਸਾਨੀ ਖਿੱਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਅਖਾਣ ਦੇ ਭਾਵ ਅਰਥ ਅਨੁਸਾਰ ਜਮੀਨ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਕੀਤੀ ਵਹਾਈ ਹੀ ਚੰਗਾ ਝਾੜ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਚੰਗੀ ਚਾਹ ਤੇ ਚੰਗੀ ਸਲਾਹ ਹਰ ਥਾਂ ’ਤੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਅਰਥ ਸਪਸ਼ਟ।
- ਚੱਜ ਨਾ ਆਚਾਰ, ਤੇ ਅੰਮਾ ਘੁਲ਼ਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ। ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕੰਮ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਨਾ ਹੋਵੇ ਪਰ ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਵਜਾ ਕੰਮ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲੱਤਾਂ ਅੜਾਵੇ ਅਤੇ ਲੜਾਈ ਵਿੱਢ ਲਵੇ ਤਾਂ ਵਿਅੰਗ ਵਜੋਂ ਇਹ ਅਖਾਣ ਬੋਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਚੱਜ ਵਾਲੇ ਨਾਲੋਂ, ਡੱਕਾਰ ਵਾਲਾ ਚੰਗਾ।
- ਚਣਾ ਚੇਤ ਘਣਾ, ਕਣਕ ਘਣੀ ਵਿਸਾਖ , ਇਸਤਰੀ ਘਣੀ ਤਾਂ ਜਾਣੀਏ ਜੇ ਮੁੰਡਾ ਹੋਵੇ ਢਾਕ।
- ਚਣਾ ਭੁੱਜੂ, ਕਿਹੜਾ ਪਹਾੜ ਢਾਹ ਦੇਊ?
- ਚਤਰਾਂ ਸੰਗ ਝਗੜਾ ਭਲਾ, ਫਿੱਟ ਮੂਰਖ ਨਾਲ ਮੇਲ।
- ਚੰਦ ਚੜੂ ਤਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਸੂ।
- ਚੰਦਨ ਦੀ ਟੁਕੜੀ ਭਲੀ, ਗੱਡੀ ਭਲੀ ਨਾ ਭਾਰ।
- ਚੰਨ ਚੰਨਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ, ਚੜ੍ਹਨ, ਚੜ੍ਹਨ, ਨਾ ਚੜ੍ਹਨ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਚੜ੍ਹਨ।
- ਚੰਨ ਚੜ੍ਹਿਆ ਵੀ ਠੰਡਾ, ਤੇ ਚੰਨ ਛਿਪਿਆ ਵੀ ਠੰਡਾ। ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
- ਚੰਨ ਭਾਵੇਂ ਨਿਤ ਚੜ੍ਹਦਾ, ਸਾਨੂੰ ਸੱਜਣਾਂ ਬਾਝ ਹਨੇਰਾ।
- ਚੰਬੇ ਦੀ ਹਾਕ, ਗੁਲੇਰ ਦੀ ਫੱਕ, ਤੇ ਨੂਰਪੁਰ ਦੀ ਗੱਪ।
- ਚੰਮ ਚਮਿਆਰਾਂ ਦੇ ਮੱਥੇ।
- ਚਮਗਿੱਦੜਾਂ ਘਰ ਆਏ ਪ੍ਰਾਹੁਣੇ, ਕਹਿੰਦੇ ਜਹਾਂ ਹਮ ਲਟਕੇ, ਵਹਾਂ ਤੁਮ ਲਟਕੋ।
- ਚਮਿਆਰ ਗਿਆ ਪਰਿਵਾਰ, ਉਹਨੂੰ ਉੱਥੇ ਵੀ ਵਗਾਰ।
- ਚਮੂਣਾ ਟੱਪੂ, ਕਿਹੜਾ ਪਹਾੜ ਢਾਹ ਦੇਊ।
- ਚਰਖਾ ਰਾਜ, ਕਸੀਦਾ ਰਾਣੀ, ਚੱਕੀ ਪੀਠੇ ਦੋਜਕ ਜਾਣੀ।
- ਚੱਲ ਸੱਸੀਏ ਘਰ ਮੇਰਾ, ਤੂੰ ਸਾਂਭਿਆ ਬਥੇਰਾ।
- ਚੱਲਣ ਦੇ ਮਾਈ, ਸਣੇ ਮਲਾਈ, ਸਾਧਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਸਵਾਦਾਂ ਨਾਲ।
- ਚੱਲਦੀ ਦਾ ਨਾਂ ਗੱਡੀ ।
- ਚੱਲਦੀ-ਫਿਰਦੀ ਨਾ ਮਰੇ ਤੇ ਬੈਠੀ ਮਰੇ।
- ਚੱਲ੍ਹਾ ਅੱਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਭਰਦਾ ਤੇ ਮਾਂ ਪੁੱਤਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਰੱਜਦੀ।
- ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਪੋਹ, ਤਵਾ ਲਾਹ ਤੇ ਤੌੜੀ ਧੋ।
- ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਪੋਹ, ਬਚਣਗੇ ਉਹ, ਜਿਹੜੇ ਸੌਣਗੇ ਦੋ।
- ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ, ਨੌਂ ਖੰਡੈ ਧਾਰੀ, ਰਾਤੀਂ ਚੜ੍ਹਿਆ ਬੋਂਡੀ, ਉਹਨੇ ਪਾਲੇ ਮਾਰੀ।
- ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੌ, ਤੇ ਲੱਥਾ ਭਉ।
- ਚੜ੍ਹਿਆ ਚੰਦ ਨਾ ਕੋਈ ਲਕੋਵੈ।
- ਚਾਓ ਕੁਹਾਰੋ ਡੋਲੀ, ਆਹ ਚੁੜੇਲ ਕਿੱਥੋਂ ਬੋਲੀ।
- ਚਾਹ, ਸੇਵੀਆਂ, ਮੰਡੇ, ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਠੰਡੇ।
- ਚਾਹੇ ਮਾਰੋ, ਚਾਹੇ ਛੱਡੋ, ਚਾਹੇ ਵਿੱਚ ਚੌਰਾਹੇ ਵੱਢੋ।
- ਚਾਚਾ ਆਖਿਆਂ, ਪੰਡ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਦਾ।
- ਚਾਦਰ ਵੇਖ ਕੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰੋ, ਚਾਦਰ ਵੇਖ ਲੱਤਾਂ ਲਮਿਆਰੋ।
- ਚਾਰ ਦਿਨ ਸ਼ੌਂਕ ਦੇ, ਤੇ ਪਿੱਛੋਂ ਕੁੱਤੇ ਭੌਂਕਦੇ।
- ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਚਾਨਣੀ, ਫੇਰ ਹਨੇਰੀ ਰਾਤ।
- ਚਾਰ ਬੁਲਾਏ 14 ਆਏ, ਡਾਲ ਦਾਲ਼ ਮੇਂ ਪਾਣੀ , ਲੱਕੜੀ ਹੋਰ ਲਗਾਏ।
- ਚਾਰੇ ਚੱਕ ਜਗੀਰਾਂ।
- ਚਾਰੇ ਮੁਠੀਆਂ ਖੇਹ।
- ਚਿਹਰਾ ਦਿਲ ਦਾ ਗਵਾਹ।
- ਚਿੱਟਿਆਂ ਦੰਦਾਂ ਦਾ ਹਾਸਾ, ਜਿਉਂ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਤਾਸਾ।
- ਚਿੱਟੀਆਂ ਕਬਰਾਂ, ਫੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ।
- ਚਿੱਟੇ ਕੱਪੜੇ ਤੇ ਖੀਸਾ ਖਾਲੀ।
- ਚਿੱਟੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੇ ਕੱਪੜੇ, ਮੈਲੇ ਚਿੱਤ ਕਠੋਰ।
- ਚਿੱਟੇ ਵਾਲ, ਮੌਤ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ।
- ਚਿੰਤਾ ਚਿਖਾ ਬਰਾਬਰੀ, ਨਾ ਸਹਿ ਸਕੇ ਸਰੀਰ।
- ਚਿੰਤਾ ਚਿਖਾ ਬਰੋਬਰੀ, ਕੇਲੇ ਮੁੱਢ ਕਰੀਰ, ਉਹ ਝੂਲੇ ਉਹ ਪੱਛੀਏ, ਚੋਟਾਂ ਸਹੇ ਸਰੀਰ।
- ਚਿੜੀ ਵਿਚਾਰੀ ਕੀ ਕਰੇ? ਠੰਡਾ ਪਾਣੀ ਪੀ ਮਰੇ।
- ਚਿੜੀਆਂ ਦਾ ਮਰਨਾ, ਗਵਾਰਾਂ ਦਾ ਹਾਸਾ।
- ਚੀਚੀ ’ਤੇ ਨਰਾਇਣ।
- ਚੀਚੀ ਦਾ ਪਹਾੜ ਨਹੀਂ ਬਣਾਈਦਾ।
- ਚੁਗਲਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਕਾਲਾ।
- ਚੁੱਪ ਸੁਨਹਿਰੀ ਤੇ ਬੋਲ ਦੁਪਹਿਰੀ।
- ਚੁੱਪ, ਅੱਧੀ ਹਾਂ।
- ਚੁਪਾਏ ਦੀ ਰਾਖੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਦੁਪਾਏ ਦੀ ਨਹੀਂ।
- ਚੁੱਲੇ ਦੀ ਗੂੰਜ 50 ਕੋਹ ਤੱਕ ਜਾਂਦੀ ਐ।
- ਚੁੱਲੇ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲੇ, ਤੇ ਭੱਠ ਵਿੱਚ ਪਏ।
- ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਪਿੱਛੇ ਪਰਦੇਸ।
- ਚੂਹੜਾ 35 ਪੜ ਗਿਆ, ਮਿੱਸਾ ਟੁੱਕ ਨਾ ਖਾਇ।
- ਚੂਹੜਾ ਲਿੱਚ ਗੜਿਚੀਆਂ, ਨਾ ਧਰਤੀ ਨਾ ਅਸਮਾਨ।
- ਚੂਹੜਿਆਂ ਆਖੇ, ਢੋਰ ਨਹੀਂ ਮਰਦੇ।
- ਚੂਹੜਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਾਦੀ, ਤੇ ਜਾਂਝੀ ਕੁੱਤੇ।
- ਚੂਹੜਿਆਂ ਦੀ ਜੰਝ ਵਿੱਚ, ਸਭੇ ਸਾਊ।
- ਚੂਹੜਿਆਂ ਦੀ ਜੋਗ ਚਮਾਰ ਲੈ ਜਾਣ, ਸਾਨੂੰ ਕੀ।
- ਚੂਹੜਿਆਂ ਦੇ ਪਠਾਣ ਵਗਾਰੀ।
- ਚੂਹੜਿਆਂ ਦੇ ਵੇਹੜੇ ਚੜੇਲ ਆਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੱਥ ਲਾ-ਲਾ ਮਾਰ ਮੁਕਾਈ। ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
- ਚੂਹੜੇ ਦੀ ਜਾਤ ਕਲੱਲੀ, ਚੜਿਆ ਤਾਪ ਤੇ ਮੰਗੇ ਛੱਲੀ।
- ਚੂਹੜੇ ਦੀ ਧੀ, ਚਮਿਆਰ ਦੇ ਵੱਸੇ ਸਾਨੂੰ ਕੀ?
- ਚੂਹੜੇ ਨਾਲ, ਖੱਤਰੀ ਦਾ ਘੋਲ਼।
(ਨੋਟ- ਉਪਰ ਦਿੱਤੇ ਕੁਝ ਅਖਾਣਾ ਵਿਚ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦਾ ਇਹ ਪਗਟਾਵਾ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਧਾਰਾ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਸਮਝਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂਂ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਹਾਮੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਹ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਹੈ)
- ਚੂਹੇ ਤੋਂ ਡਰੇ, ਨਾ ਲੱਠ-ਮਾਰ।
- ਚੂਹੇ ਨੂੰ ਹਲਦੀ ਦੀ ਗੰਢੀ ਲੱਭ ਗਈ, ਕਹਿੰਦਾ ਯਾਰ ਪੰਸਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਆ।
- ਚੂੰ-ਚੜਾਕ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਸੂਲੀ।
- ਚੂਨੇ ਗੱਚ ਕਬਰ, ਮੁਰਦਾ ਬੇਈਮਾਨ।
- ਚੂੜਿਓਂ ਮੁਸੱਲੀ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਆਕੜ ਉਹਦੀ ਉਹਾ।
- ਚੂੜੇ ਵਾਲੀ ਦੀ, ਚੂੜੇ ਵਾਲਾ ਹੀ ਬਾਂਹ ਫੜ੍ਹਦਾ।
- ਚੇਤ ਦੀ ਉਦਾਸੀ, ਤੇ ਕਵਾਰੀ ਨਿਕਲ ਜਾਸੀ।
- ਚੇਤ ਵਿਸਾਖ ਭਾਉਣਾ ਚੰਗਾ, ਜੇਠ ਹਾੜ ਸਾਉਣਾ ਚੰਗਾ, ਅੱਸੂ ਕੱਤੇ ਥੋੜਾ ਖਾਈਏ, ਵੈਦਾਂ ਕੋਲੇ ਕਦੇ ਨਾ ਜਾਈਏ।
- ਚੇਤਰ ਚਿੜੀ, ਵਿਸਾਖ ਲੁਗਾਈ, ਕੱਤਕ ਕੁੱਤੀ, ਮਾਘ ਬਿਲਾਈ।
- ਚੇਲੇ, ਚਾੜ੍ਹਦੇ ਨਿੰਮ ‘ਤੇ ਕਰੇਲੇ।
- ਚੋਰ ਸਿ ਚੋਰਾ ਚੋਰ।
- ਚੋਰ ਕੀ ਹਾਮਾ ਭਰੇ ਨਾ ਕੋਇ।
- ਚੋਰ ਖਿੜਕੀ, ਘਰ ਦਾ ਨਾਸ।
- ਚੋਰ ਜਾਂਞੀ, ਚੋਰ ਮਾਂਞੀ, ਚੋਰ ਵਿਆਹਵਣ ਆਏ।
- ਚੋਰ ਜਾਣੇ ਚੋਰ ਦੀ ਸਾਰ।
- ਚੋਰ ਤੇ ਲਾਠੀ ਦੋ ਜਾਣੇ, ਮੈਂ ਤੇ ਬਾਪੂ ਇਕੱਲੇ।
- ਚੋਰ ਦੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ ਤਿਣਕਾ।
- ਚੋਰ ਦੀ ਮਾਂ ਕਦੋਂ ਤੱਕ ਖੈਰ ਮਨਾਊ।
- ਚੋਰ ਦੀ ਮਾਂ ਤੇ ਕੋਠੀ ਚ ਮੂੰਹ।
- ਚੋਰ ਦੇ ਪੈਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
- ਚੋਰ ਨਾਲੋਂ ਪੰਡ ਕਾਹਲੀ।
- ਚੋਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪਾਲ਼ਾ।
- ਚੋਰ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਕਰਦੇ ਨੂੰ ਨਾ ਦੇਖੋ, ਉਹਦੇ ਛਿੱਤਰ ਪੈਂਦੇ ਦੇਖੋ।
- ਚੋਰ ਨੂੰ ਨਹੀਂ, ਉਹਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਫੜ੍ਹੋ।
- ਚੋਰ, ਚੋਰੀ ਤੋਂ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਹੇਰਾ ਫੇਰੀ ਤੋਂ ਨਾ ਜਾਵੇ।
- ਚੋਰ–ਚੋਰ, ਮਸੇਰ ਭਰਾ।
- ਚੋਰਾਂ ਟੋਲੀ ਇੱਕੋ ਬੋਲੀ।
- ਚੋਰਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੀਵਾ ਨਹੀਂ ਜੱਗਦਾ।
- ਚੋਰਾਂ ਦੇ ਭਾਈ, ਜੇਬ ਕਤਰੇ।
- ਚੋਰਾਂ ਦੇ ਯਾਰ, ਜੇਬ ਕਤਰੇ।
- ਚੋਰਾਂ ਨੂੰ ਮੋਰ, ਤੇ ਮੋਰਾਂ ਨੂੰ ਕਸਾਈ।
- ਚੋਰਾਂ, ਯਾਰਾਂ, ਲਪਰਾਂ, ਸੁਗੰਧ ਨਾ ਬੁੱਢੇ ਖਪਰਾਂ।
- ਚੋਰੀ ਕੱਖ ਦੀ ਵੀ ਮਾੜੀ, ਚੋਰੀ ਲੱਖ ਦੀ ਵੀ ਮਾੜੀ।
- ਚੋਰੀ ਦਾ ਮਾਲ, ਮੋਰੀ ਵਿਚ।
- ਚੋਰੀ ਦੇ ਕੱਪੜੇ, ਲਾਠੀਆਂ ਦੇ ਗਜ।
- ਚੋਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤ ਗੱਭਰੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
- ਚੋਰੀ, ਯਾਰੀ, ਚਾਕਰੀ, ਬਾਝ ਵਸੀਲੇ ਨਾਹੀ।
- ਚੌਥੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਭਿਆਲੀ, ਤੇ ਠੂਠਾ ਦਾਣੇ ਅੱਧ।
- ਚੌਲ ਘਸ ਕੇ ਹੀ ਚਿੱਟੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ।
‘ਛ’ ਅੱਖਰ ਵਾਲੇ ਅਖਾਣ
- ਛੱਕਾਂ ਪੂਰਦੇ ਅੰਮਾਂ ਦੇ ਜਾਏ, ਤਾਏ ਚਾਚੇ ਮਤਲਬ ਦੇ।
- ਛਛੂੰਦਰ ਦੇ ਸਿਰ, ਚੰਬੇਲੀ ਦਾ ਤੇਲ।
- ਛੱਜ ਨਾ ਬਾਰ੍ਹੀ, ਤੇ ਕਾਹਦੀ ਭਣਿਆਰੀ।
- ਛੱਡ ਵੰਜਲੀ ਦਾ ਕੀ ਵਜਾਉਣਾ ? ਐਵੇਂ ਮੂੰਹ ਨੀ ਵਿੰਗਾ ਕਰਨਾ।
- ਛੱਡਣਾ ਮੱਝ ਥੱਲੇ, ਜਾਣਾ ਝੋਟੇ ਥੱਲੇ।
- ਛੱਡਿਆ ਪੀਰ ਬਾਬਾ, ਤੇ ਕਰਿਆ ਜੁੰਮਾਂ ਜਲਾਹਾ।
- ਛੱਡੇ ਭਰਾ, ਸਹੇੜੇ ਗੁਰ ਭਾਈ, ਟੱਪਣਾ ਸੀ ਟੋਇਆ, ਡੁੱਬ ਮੋਏ ਵਿੱਚ ਖਾਈ।
- ਛੱਪੜ ਚੋਂ ਮੱਝ, ਤੇ ਪੇਕਿਓਂ ਤੀਵੀਂ , ਔਖੇ ਹੀ ਨਿਕਲਦੇ ਆ।
- ਛੜੇ ਜੇਠ ਨੂੰ ਲੱਸੀ ਨਹੀਂ ਦੇਣੀ, ਦਿਓਰ ਭਾਵੇਂ ਮੱਝ ਚੁੰਘ ਜਾਏ।
- ਛਾਂ ਬੱਦਲਾਂ ਦੀ ਬੰਦਿਆ ਉਮਰ ਤੇਰੀ।
- ਛਿੱਕਾ ਟੁੱਟਾ ਬਿੱਲੀ ਭਾਗੀਂ, ਘਰ ਪਾਟਾ ਲੋਕਾਂ ਭਾਗੀਂ।
- ਛਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਮਾਰੀ ਨੌਂ ਮਣ ਝੜਦੀ ਆ
- ਛਿੰਦੀ ਲੇਲੀ ਡੂੰਮ੍ਹਾਂ ਦੀ, ਨਗੰਦੇ ਤੋੜੇ ਜੁੱਲੀ ਦੇ।
- ਛਿੰਦੋ ਛੜਦੀ ਪੇਕੇ ਗਈ, ਉੱਥੇ ਪਿਆ ਹੋਰ ਵੀ ਛੜਨਾ।
- ਛੁੱਟੜ ਰੰਨ, ਘਰਦੀ ਨਾ ਬਾਹਰ ਦੀ।
- ਛੁਪਦਾ ਨਹੀਂ ਛੁਪਾਇਆ ਚੜ੍ਹਿਆ, ਸੂਰਜ ਜੱਗ ਰੁਸ਼ਨਾਈ।
- ਛੇਈਂ ਮਹੀਨੀਂ ਮਕਾਣ ਆਈ, ਹੱਸਦਿਆਂ ਨੂੰ ਰਵਾਣ ਆਈ।
- ਛੋਟਾ ਟੱਬਰ, ਤੇ ਕਿੱਲੇ ਪੱਟ ਮਾਲ, ਔਖਾ ਹੀ ਕਰਦੇ ਆ।
- ਛੋਟਾ ਟੱਬਰ, ਵੱਡਾ ਬੱਬਰ।
- ਛੋਟਾ ਪਾਣੀ ਵੇਖ ਕੇ, ਵੱਡਾ ਟੱਪ।
- ਛੋਟਾ ਮੂੰਹ ਵੱਡੀ ਗੱਲ।
- ਛੋਟਾ ਵਾਸ, ਕੁੱਲ ਦਾ ਨਾਸ।
- ਛੋਡਹਿ ਅੰਨ ਕਰੇ ਪਖੰਡ, ਨਾ ਉਹ ਸੁਹਾਗਣ, ਨਾ ਉਹ ਰੰਡ।
- ਛੋਲਿਆਂ ਦਾ ਬੋਹਲ ਤੇ ਰਾਖੀ ਖੋਤਾ।
- ਛੋਲੇ ਕੀ ਜਾਨਣ ਵਾਹ ਨੂੰ, ਤੇ ਸੰਢਾ ਕੀ ਜਾਣੇ ਗਾਹ ਨੂੰ।
- ਛੋਲੇ ਝੰਭ ਕੇ ਹੀ ਕੱਢਣੇ ਪੈਂਦੇ ਨੇ।
‘ਜ’ ਅੱਖਰ ਵਾਲੇ ਆਖਾਣ ਮੁਹਾਵਰੇ
- ਜਸ ਜਿਉਣਾ, ਅਪਜੱਸ ਮਰਨਾ।
- ਜਹਾਂ ਉਪਜਿਆ, ਤਹਾਂ ਸਮਾਵੈ।
- ਜਹਾਂ ਹਮ ਲਟਕੇ, ਵਹਾਂ ਤੁਮ ਲਟਕੇ।
- ਜਹਾਂ ਦਾਣੇ ਤਹਾਂ ਖਾਣੇ ਨਾਨਕਾ ਸਚੁ ਹੇ।
- ਜਹਿਮਤ ਜਾਇ ਦਵਾਈ ਨਾਲ਼, ਪਰ ਆਦਤ ਸਿਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ।
- ਜੱਗ ਇਹ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਆਰਸੀ, ਜੋ ਦੇਖੇ ਸੋ ਦੇਖ।
- ਜੱਗ ਜਹਾਨੋਂ ਬਾਹਰੀ, ਸਭ ਖਲਕਤ ਟੱਕਰ ਹਾਰੀ।
- ਜੱਗ ਜਿਉਂਦਿਆਂ ਦੇ ਮੇਲੇ।
- ਜੱਗ ਬੀਤੀ ਨਾ ਕਰੀਏ, ਤੇ ਹੱਡ ਬੀਤੀ ਕਰੀਏ। ‘
- ਜੱਗ ਲੱਗੀਆਂ ਨਾ ਵੇਖੇ, ਬੱਸ ਟੁੱਟੀਆਂ ਵੇਖੇ।
- ਜੰਗਲ ਗਏ ਨਾ ਬਹੁੜਦੇ ਜੋਗੀ ਤੇ ਦਰਵੇਸ਼।
- ਜੰਗਲ ਗਏ ਨਾ ਬਹੁੜਦੇ, ਜੋਗੀ ਨਾ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮਿੱਤ।
- ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਮੰਗਲ।
- ਜੰਝ ਕੁਪੱਤੀ , ਸੁਥਰਾ ਵਿਚਾਰਾ।
- ਜੰਝ ਪਰਾਈ, ਅੰਨ੍ਹੇ ਨੂੰ ਵੇਖ ਭੁਆਂਟੀ ਆਈ।
- ਜੰਞ ਬਿਗਾਨੀ, ਮੂਰਖ ਨਚੇ।
- ਜੰਮਿਆ ਲਾਲ ਤੇ ਵੰਡੇ ਕੋਲ਼ੇ , ਜਿੰਨੇ ਵੰਡੇ ਉਨੇ ਹੀ ਥੋੜ੍ਹੇ।
- ਜੱਟ ਸੋਨੇ ਦਾ, ਤੇ ਥੱਲਾ ਪਿੱਤਲ ਦਾ।
- ਜੱਟ ਸੌਦੇ ਖੱਟੀ ਤੇ ਕਿਰਾੜ ਕਰਨ ਰਾਜ।
- ਜੱਟ ਹੇਠਾਂ ਪਿਆ ਵੀ ਮਾਰੇ, ਤੇ ਉੱਤੇ ਪਿਆ ਵੀ ਮਾਰੇ।
- ਜੱਟ ਹੋਇਆ ਫੁਕਰਾ, ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਕੁਤਰਾ। ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
- ਜੱਟ ਹੋਇਆ ਮਚਲਾ, ਖੁਦਾ ਨੂੰ ਲੈ ਗਏ ਚੋਰ।
- ਜੱਟ ਕੀ ਜਾਣੇ ਕੋਕਲੇ, ਭੱਦ ਬਹੇੜੇ ਖਾ।
- ਜੱਟ ਕੀ ਜਾਣੇ, ਲੌਂਗਾਂ ਦਾ ਭਾਅ।
- ਜੱਟ ਗੰਨਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ, ਪਰ ਭੇਲੀ ਦੇ ਦਿੰਦਾ।
- ਜੱਟ ਘੜੇ ਦਾ ਮੱਟ, ਕੰਬੋਅ ਦੁੱਕੀ ਦੇ ਦੋ।
- ਜੱਟ ਚੌਧਰੀ, ਪਠਾਣ ਮੇਰਾ ਕੰਮੀ, ਕੁਤਰਾ ਕੌਣ ਕਰੇ।
- ਜੱਟ ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਸਾਲ਼ੇ , ਤੇ ਵਿੱਚੇ ਹੀ ਘਾਲ਼ੇ ਮਾਲੇ਼।
- ਜੱਟ ਤੇ ਸੰਢਾ ਵੈਰ ਨਾ ਛੱਡੇ।
- ਜੱਟ ਤੋਂ ਰਾਜ ਨਹੀਂ , ਤੇ ਮੋਠੋਂ ਕਾਜ ਨਹੀਂ।
- ਜੱਟ ਦੀ ਤੇ ਊਠ ਦੀ ਅਤਬਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
- ਜੱਟ ਦੇ ਜੌਂ ਪੱਕੇ ਤੇ ਮਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰੇ ਧੱਕੇ।
- ਜੱਟ ਨਾ ਜਾਨਣ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ, ਛੋਲੇ ਨਾ ਜਾਨਣ ਵਾਹ।
- ਜੱਟ ਨੇ ਪਿਆਈ ਲੱਸੀ , ਤੇ ਪਾ ਲਈ ਗਲ ਵਿੱਚ ਰੱਸੀ, ਜੱਟ ਨੇ ਪਿਆਈ ਚਾਹ, ਤੇ ਪਾਇਆ ਗਲ ਵਿੱਚ ਫਾਹ।
- ਜੱਟ ਮਲੂਕ, ਤਲਰੂਆ ਰੁਮਾਲ।
- ਜੱਟ ਮੂਰਖ ਦਾ ਹਾਸਾ, ਤੇ ਭੰਨ ਗਵਾਇਆ ਪਾਸਾ।
- ਜੱਟ ਮੋਆ ਜਾਣੀਏ, ਜਾ ਦਿਨ ਹੋਣ ਸਤਾਰਾਂ ।
- ਜੱਟ ਯਮਲਾ ਖ਼ੁਦਾ ਨੂੰ ਲੈ ਗਏ ਚੋਰ।
- ਜੱਟ ਵਜਾਵੇ ਤੁਰ੍ਹਾ, ਉਹ ਵੀ ਬੁਰਾ, ਬਾਹਮਣ ਦੇ ਹੱਥ ਛੁਰਾ, ਉਹ ਵੀ ਬੁਰਾ, ਚੇਤ ਮਹੀਨੇ ਪੁਰਾ, ਉਹ ਵੀ ਬੁਰਾ।
- ਜੱਟ ਵਿਗੜਿਆ ਮੁਰਸ਼ਦ ਨਾਲ, ਜਦ ਬੋਲੇ ਤਦ ਕੱਢੇ ਗਾਲ਼।
- ਜੱਟ, ਪੱਟ ਤੇ ਫੱਟ, ਬੱਧੇ ਹੀ ਕਾਬੂ ਆਉਂਦੇ ਨੇ।
- ਜੱਟ…ਜੱਟ… ਜੱਟੜਾ ਤੇਰੇ ਮਗਰ ਬੱਧਾ ਪੱਟੜਾ, ਤੇਲੀ…ਤੇਲੀ…ਤੇਲੀ, ਤੇਰੇ ਮਗਰ ਬੱਧਾ ਕੋਹਲੂ।
- ਜੱਟ–ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਸਾਲੇ, ਤੇ ਵਿੱਚੇ ਘਾਲ਼ੇ ਮਾਲ਼ੇ।
- ਜੱਟ–ਜੱਟਾਂ ਦੇ, ਤੇ ਭੋਲੂ ਨਰਾਇਣ ਦਾ।
- ਜੱਟਾ ਤੇਰੀ ਜੂਨ ਬੁਰੀ, ਹਲ਼ ਵਾਹ ਪੱਠਿਆਂ ਨੂੰ ਜਾਣਾ।
- ਜੱਟਾਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਬੁਰੀ ਹੋਈ, ਬਾਹਰ ਛੋਲੇ ਭਿੱਜ ਗਏ, ਤੇ ਘਰ ਕੁੜੀ ਹੋਈ।
- ਜੱਟਾਂ ਦੀਆਂ ਸੌ ਮਾਵਾਂ।
- ਜੱਟੀ ਫਸਾਈ ਅੱਟੀ, ਤੇ ਕਰਾੜ ਫਸਾਈ ਵੱਟੀ।
- ਜਣੇ ਜਣੇ ਦੀ ਲੱਕੜੀ, ਤੇ ਇੱਕੋ ਜਣੇ ਦਾ ਬੋਝ।
- ਜਦ ਉਖਲੀ ਚ ਸਿਰ ਦਿੱਤਾ, ਫਿਰ ਮੋਹਲਿਆਂ ਤੋਂ ਕੀ ਡਰਨਾ।
- ਜਦ ਆਉਣ ਪਰਾਈਆਂ ਜਾਈਆਂ, ਤਾਂ ਵਿਛੋੜਨ ਸਕਿਆਂ ਭਾਈਆਂ।
- ਜਦ ਆਇਆ ਬੀਬੀ ਦਾ ਵਾਰਾ ਤਾਂ ਉੱਜੜ ਗਿਆ ਸਭ ਤਖਤ ਹਜਾਰਾ।
- ਜਦ ਹੋਵੇ ਵਕਤ ਸਵੱਲੜਾ, ਤਾਂ ਭੁੱਜੇ ਉੱਗਣ ਮੋਠ।
- ਜਦ ਜੌਂ ਸਾਵੇ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਨਾ ਆਵੈ, ਜਦ ਜੌਂ ਪੱਕੇ ਤਾਂ ਮਿਲਦੇ ਸਕੇ।
- ਜਦ ਤੱਕ ਸਵਾਸ, ਤਦ ਤੱਕ ਆਸ।
- ਜਦੋਂ ਦੇ ਜੰਮੇ, ਬੋਦੀਓਂ ਲੰਮੇ।
- ਜਦ ਪੇਟ ਨਾ ਪਈਆਂ ਰੋਟੀਆਂ, ਤਾਂ ਸਭੇ ਗੱਲਾਂ ਖੋਟੀਆਂ।
- ਜਦੋਂ ਆਵਦਾ ਸਿੱਕਾ ਖੋਟਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਲਾਲੇ ਦਾ ਕੀ ਦੋਸ਼?
- ਜਦੋਂ ਸੱਪ ਦੀ ਮੌਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਚੌਰਾਹੇ ਆ ਕੇ ਸੌਂਦਾ।
- ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਮੌਤ ਆਉਂਦੀ ਆ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪੁੱਛ ਕੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਆਉਂਦੀ ਆ।
- ਜਦੋਂ ਕੀੜੇ ਦੀ ਮੌਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਉਹਨੂੰ ਖੰਭ ਨਿਕਲ ਆਉਂਦੇ ਨੇ।
- ਜਦੋਂ ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਮੌਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਮਸੀਤੇ ਜਾ ਕੇ ਹੱਗਦਾ।
- ਜਦੋਂ ਖਿਆਲੀਂ ਅੰਬ ਤੋੜਨੇ, ਫਿਰ ਟੋਕਰੀ ਕਾਹਤੋਂ ਊਣੀ ਰੱਖਣੀ।ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ.
- ਜਦੋਂ ਖਿਆਲੀਂ ਖੀਰ ਬਣਾਉਣੀ, ਫਿਰ ਗੁੜ ਕਾਹਤੋਂ ਘੱਟ ਪਾਉਣਾ।
- ਜਦੋਂ ਗਿੱਦੜ ਦੀ ਮੌਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਪਿੰਡ ਵੱਲੋਂ ਭੱਜਦਾ।
- ਜਦੋਂ ਗੋਲ੍ਹਾਂ ਡਿੱਗੀਆਂ, ਉਦੋਂ ਕੁੱਤੀ ਨੂੰ ਝਾੜਾ ਆ ਗਿਆ।
- ਜਦੋਂ ਜੱਟ ਦੇ ਫ਼ੁੱਟੀ ਵਿਆਈ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਭੂਆ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਤਾਈ, ਜਦੋਂ ਜੱਟ ਦੇ ਡੱਡੇ ਪੱਕੇ, ਤੇ ਸਕੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰੇ ਧੱਕੇ।
- ਜਦੋਂ ਜਾਗੋ, ਉਦੋਂ ਹੀ ਸਵੇਰਾ ਹੁੰਦਾ।
- ਜਦੋਂ ਦੇ ਜੰਮੇ ਚੰਦ–ਭਾਨ, ਚੁੱਲੇ ਅੱਗ ਨਾ ਮੰਜੇ ਵਾਣ।
- ਜਦੋਂ ਨੱਚਣ ਹੀ ਲੱਗ ਗਈ, ਤਾਂ ਘੁੰਡ ਕਾਹਦਾ।
- ਜਦੋਂ ਬਿਜਲੀ ਕੜਕਦੀ ਹੈ, ਪਹਿਲਾਂ ਬੁਲਬੁਲ ਦੇ ਆਲਣੇ ਤੇ ਪੈਂਦੀ ਐ।
- ਜਦੋਂ ਮੀਆਂ–ਬੀਵੀ ਰਾਜੀ, ਤਾਂ ਕੀ ਕਰੂਗਾ ਕਾਜੀ ?
- ਜਦੋਂ ਲੱਜ ਲਈ ਲਾਹ, ਫਿਰ ਪੰਚਾਂ ਦੀ ਕੀ ਪ੍ਰਵਾਹ।
- ਜਦੋਂ ਲੱਥ ਗਈ ਲੋਈ, ਕੀ ਕਰੂਗਾ ਕੋਈ ?
- ਜੰਨ ਚੜ੍ਹੇ ਨਹੀਂ ਤੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦੇਖੇ!
- ਜਨਮ ਨਾ ਕੰਘੀ ਵਾਹੀ, ਸਿਰ ਬੁੱਕ-ਬੁੱਕ ਲੀਖਾਂ।
- ਜਨਾਨੀ ਦਾ ਗੁੱਸਾ, ਤੇ ਦੁੱਧ ਦਾ ਉਬਾਲ ਇੱਕੋ ਜਹੇ ।
- ਜਨਾਨੀ ਦੀ ਮੱਤ ਖੁਰੀ ਪਿੱਛੇ।
- ਜਨਾਨੀ ਦੀ ਮੱਤ ਗੁੱਤ ਪਿੱਛੇ।
- ਜਨਾਨੀ ਦੇ ਗੋਰ ‘ਚ ਵੀ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਭਾਰੀ।
- ਜਬ ਲਗ ਮੇਰੀ-ਮੇਰੀ ਕਰੇ, ਤਬ ਲਗ ਕਾਜ ਏਕ ਨਾ ਸਰੈ।
- ਜਬੇ ਬਾਣ ਲਾਗਿਓ, ਤਬੇ ਰੋਸ ਜਾਗਿਓ।
- ਜੱਭਲ ਪੁੱਤ ਨਾ ਜੰਮਦੇ, ਧੀ ਅੰਨ੍ਹੀ ਚੰਗੀ।
- ਜੰਮ ਮੁੱਕਿਆ ਨਹੀਂ, ਤੇ ਨਖਰੇ ਦੇਖੋ।
- ਜੰਮਣ ਵਾਲੇ ਛੁੱਟ ਗਏ, ਤੇ ਸਹੇੜਨ ਵਾਲੇ ਰੁੰਨੇ।
- ਜਮਾਤ, ਕਰਾਮਾਤ।
- ਜੰਮਿਆ ਲਾਲ, ਪਰ ਉਹੋ ਹਾਲ।
- ਜੰਮਿਆ ਪੁੱਤ, ਤੇ ਵੰਡੇ ਕੋਲੇ।
- ਜੰਮੇ ਨਾ ਜਾਏ, ਤੇ ਮਾਂ-ਮਾਂ ਕਰੇਂਦੇ ਆਏ।
- ਜਰ ਆਈ, ਜੋਬਨ ਹਾਰਿਆ।
- ਜਰ ਤੇ ਜੋਰੂ ਕਦੇ ਨਾ ਮਹਿੰਗੇ, ਲੈ ਕੇ ਨਾ ਪਛਤਾਵਾ।
- ਜ਼ਰ ਬਿਨਾਂ, ਇਸ਼ਕ ਟੈਂ-ਟੈਂ।
- ਜਰ, ਜੋਰੂ, ਜ਼ਮੀਨ, ਤਿੰਨੇ ਆਪਤਾ ਦੇ ਮੁੱਲ।
- ਜਰਿਆ–ਧਰਿਆ ਹੀ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ।
- ਜਲ ਮਿਲਿਆ, ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਮਿਲਿਆ।
- ਜਲ੍ਹਣ ਜੱਟ, ਗਲ਼ ਗੰਢਿਆਂ ਦੀ ਮਾਲਾ, ਜਪੂ-ਜਪੂ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਖਾਊ ਸੁਖਾਲਾ।
- ਜਵਾਂ ਦਾ ਬੋਹਲ਼ , ਕਬੂਤਰ ਰਖਵਾਲਾ।
- ਜਵਾਈ, ਜੁਆਂਹੇ ਦੀ ਛਾਂ, ਨਾ ਕੁੱਤਾ ਬਹੇ ਨਾ ਕਾਂ।
- ਜਵਾਨੀ ਵੇਲੇ ਰੋੜਾਂ ਤੇ ਵੀ ਨੀਂਦ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
- ਜੜੀ-ਬੂਟੀ ਜੇ ਜੀਵਿਆ, ਕਿਉਂ ਮਰੇ ਧਨੰਤਰ ਵੈਦ?
- ਜਾ ਸਾਹੁਰਿਆਂ ਦੇ ਟੁੱਕਰ ਖਾਧੇ, ਭੁੱਲੇ ਬੀਬੀ ਨੂੰ ਪੇਕੇ।
- ਜਾਂ ਕਮਲੀ ਨੱਚਦੀ ਨਹੀਂ , ਜਾਂ ਨੱਚ ਨੱਚ ਵੇਹੜਾ ਪੱਟ ਦਿੰਦੀ ਆ।
- ਜਾਂ ਗਿਆਂ ਸਵਾਦ, ਜਾਂ ਮੋਇਆਂ ਸਵਾਦ।
- ਜਾਂ ਤਖ਼ਤ, ਜਾਂ ਤਖ਼ਤਾ।
- ਜਾਂ ਤਿੰਨੇ ਕਾਣੇ, ਜਾਂ ਪੌਂ ਬਾਰਾਂ।
- ਜਾ ਪਈਆਂ ਤਰਕਾਲਾਂ ਤਾਂ ਕੁਚੱਜੀ ਮਾਰੇ ਛਾਲਾ।
- ਜਾਂ ਪੌਂ ਬਾਰਾਂ, ਜਾਂ ਤੜੱਕ ਫਾਕਾ।
- ਜਾਂ ਰੱਬ ਦਾ ਆਸਰਾ, ਜਾਂ ਆਸਰੇ ਦਾ ਆਸਰਾ।
- ਜਾ ਲੇਖਾ ਕਰਕੇ ਦੱਸਿਆ, ਤਾਂ ਮੂਰਖ ਮੂਸਾ ਹੱਸਿਆ।
- ਜਾਂ ਵਾਹ ਪਿਆ ਜਾਣੇ, ਜਾਂ ਰਾਹ ਪਿਆ ਜਾਣੇ।
- ਜਾਏ ਸੁਕੇਤ, ਹੋਇ ਪ੍ਰੇਤ।
- ਜਾਏ ਕੁੱਲੂ ਹਾਏ ਉੱਲੂ।
- ਜਾਏ ਨਦੌਣ ਤਾ ਆਏਗਾ ਕੌਣ?
- ਜਾਏ ਲਾਖ, ਰਹੇ ਸਾਖ।
- ਜਾਹ ਨੀ ਧੀਏ ਰਾਵੀ, ਨਾ ਕੋਈ ਆਵੀ, ਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਜਾਵੇ।
- ਜਾਗਦਿਆਂ ਦਾ ਲੱਖ, ਤੇ ਸੁੱਤਿਆਂ ਦਾ ਕੱਖ।
- ਜਾਣਾ ਆਪਣੇ ਵੱਸ, ਆਉਣਾ ਪਰਾਏ ਵੱਸ।
- ਜਾਤ ਦੀ ਕੋਹੜ ਕਿਰਲੀ, ਛਤੀਰਾਂ ਨਾਲ ਜੱਫੇ।
- ਜਾਦੂ ਉਹੀ ਜੋ ਸਿਰ ਚੜ ਬੋਲੇ।
- ਜਾਂਦੇ ਚੋਰ ਦੀ ਲੰਗੋਟੀ ਹੀ ਸਹੀ।
- ਜਾਨ ਨਾਲੋਂ ਪੱਤ ਚੰਗੀ।
- ਜਾਨ ਬਚੀ, ਸੋ ਲਾਖੋਂ ਪਾਇ।
- ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਭਿਜੇ ਕੰਬਲੀ ਤਿਉਂ ਤਿਉਂ ਭਾਰੀ ਹੋਏ।
- ਜਿਉ ਲਾਈ, ਤਿਉਂ ਤੋੜ ਨਿਭਾਈ।
- ਜਿਉਂ–ਜਿਉਂ ਭਿੱਜੇ ਕੰਬਲੀ, ਤਿਉਂ–ਤਿਉਂ ਭਾਰੀ ਹੋਏ।
- ਜਿਉਂਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸਿਆਣ੍ਹਾਂ, ਤੇ ਮੋਇਆ ਦੀਆਂ ਮਕਾਣਾਂ।
- ਜਿਉਂ ਜੰਮੇਂ ਬੋਦੀਓਂ ਲੰਮੇ।
- ਜਿਉਂਦੇ ਪਿੱਤਰ ਨਾ ਮਾਨੀਏ, ਤੇ ਮੋਏ ਤੜਾਫੀ ਪਿੱਟੇ।
- ਜਿਸ ਤਨ ਲੱਗੇ, ਸੋਈ ਜਾਣੈ, ਕੌਣ ਜਾਣੇ ਪੀੜ ਪਰਾਈ।
- ਜਿਸ ਦੀ ਲਾਠੀ ਉਸਦੀ ਮੱਝ।
- ਜਿਹਨੂੰ ਚੋਰੀ ਦੀ ਆਦਤ, ਉਹਨੂੰ ਯਾਰੀ ਦੀ ਵੀ।
- ਜਿਹਨੇ ਪੀਠਾ, ਉਹਨੇ ਕੀ ਕੀਤਾ, ਜੀਹਨੇ ਛਾਣਿਆ, ਉਸੇ ਨੇ ਜਾਣਿਆ।
- ਜਿਹਨੇ ਲਾਈ ਗੱਲੀਂ , ਉਸੇ ਦੀ ਹੋ ਚੱਲੀ।
- ਜਿਹੜਾ ਆੜ ਨਾ ਟੱਪੇ, ਉਹ ਦਰਿਆ ਕਿਵੇਂ ਤਰੂ।
- ਜਿਹੜਾ ਕੰਡੇ ਬੀਜੇਗਾ, ਉਹੀ ਵੱਢੇਗਾ।
- ਜਿਹੜਾ ਗੁੜ ਦਿੱਤਿਆ ਮਰ ਜਾਏ, ਉਹਨੂੰ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇਣ ਦੀ ਕੀ ਲੋੜ ਐ ?
- ਜਿਹੜਾ ਘਰ ਫਿੱਟੇ, ਉਹੀ ਲੁੱਟੇ।
- ਜਿਹੜਾ ਜਾਣੇ ਆਪ ਨੂੰ, ਉਹਦੇ ਜਾਣੇ ਬਾਪ ਨੂੰ।
- ਜਿਹੜਾ ਝਾਲ ਝੱਲੇ, ਉਸੇ ਤੇ ਪਵੇ।
- ਜਿਹੜਾ ਡੱਡਾ ਪਿਆ, ਉਹ ਚਿੜੀਆਂ ਚੂਗਿਆ।
- ਜਿਹੜਾ ਢੋਲ ਵੱਜਣਾ ਸੀ, ਵੱਜ ਗਿਆ।
- ਜਿਹੜਾ ਬੋਲੇ, ਉਹੀ ਕੁੰਡਾ ਖੋਲ੍ਹੇ।
- ਜਿਹੜਾ ਭਾਂਡਾ ਸੱਖਣਾ, ਉਹੀ ਖੜਕੇ।
- ਜਿਹੜੀ ਕੁੜੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਉਹਨੂੰ ਗੋਹੇ ਚੁਗਣ ਘੱਲਿਆ।
- ਜਿਹੜੀ ਗਈ ਬੀਤ, ਉਹਦੀ ਕੀ ਰੀਸ।
- ਜਿਹੜੀ ਪੰਡਿਤਾਂ ਨੇ ਕਰਨੀ, ਉਹ ਕਾਜ਼ੀਆਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ।
- ਜਿਹੜੀਆਂ ਤੇਰੇ ਢਿੱਡ ਚ ਐ, ਉਹ ਸਾਡੇ ਨੌਹਾਂ ਚ ਆ।
- ਜਿਹੜੇ ਇਥੇ ਕੋਹੜੇ, ਲਾਹੌਰ ਵੀ ਕੋਹੜੇ।
- ਜਿਹੜੇ ਖਾਣਗੇ ਗਾਜਰਾਂ, ਢਿੱਡੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੀੜ।
- ਜਿਹੜੇ ਗੱਜਦੇ ਹਨ ਉਹ ਵਰਦੇ ਨਹੀਂ।
- ਜਿਹੜੇ ਭੌਂਕਦੇ ਹਨ ਉਹ ਵੜਦੇ ਨਹੀਂ।
- ਜਿਹੜੇ ਰਾਹ ਨਾ ਵੰਜੇ, ਉਹਦਾ ਪੰਧ ਨਾ ਪੁੱਛੇ।
- ਜਿਹੜੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਛਾਵੇਂ ਬੈਠਣਾ, ਉਸੇ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵੱਢਣੀਆਂ।
- ਜਿਹੜੇ ਰੋਗ ਨਾਲ ਬੱਕਰੀ ਮਰ ਗਈ, ਉਹੀ ਰੋਗ ਪਠੋਰੇ ਨੂੰ।
- ਜਿਹੋ ਜਹੀ ਕੋਕੋ, ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਬੱਚੇ।
- ਜਿਹੋ ਜਹੀ ਫੱਤੋ , ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਫੱਤੋ ਦੇ ਯਾਰ।
- ਜਿਹੋ ਜਿਹ ਨੌਂਗੇ ਦੇਈਏ, ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਮੁਰਗੇ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਆ।
- ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਕਿੱਲੇ ਬੱਧਾ, ਉਹੋ ਜਿਹਾ ਚੋਰਾਂ ਖੜਿਆ।
- ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਗੰਡੀਵਿੰਡ, ਉਹੋ ਜਿਹਾ ਅਗਲਾ ਪਿੰਡ।
- ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਤੇਰਾ ਲੂਣ ਪਾਣੀ, ਉਹੋ ਜਿਹਾ ਮੇਰਾ ਕੰਮ ਜਾਣੀ।
- ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਪਿਓ ਉਹੋ ਜਿਹਾ ਪੁੱਤਰ।
- ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਭਾਂਡਾ ਹੋਵੇ, ਉਹੋ ਜਿਹੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਉਂਦੀ ਐ।
- ਜਿਹੋ ਜਿਹੀ ਪੱਗ, ਉਹੋ ਜਿਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ।
- ਜਿਹੋ ਜਿਹੀ ਬੀਬੀ ਫਾਤਮਾ, ਉਹੋ ਜਹੇ ਘੁੱਦੂ ਯਾਰ।
- ਜਿਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ, ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਚੜਾਊ।
- ਜਿਹੋ ਜਿਹੇ ਆਲ਼ੇ, ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਕੁੱਜੇ।
- ਜਿਹੋ ਜਿਹੇ ਟਾਂਡੇ, ਉਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਛੱਲੀਆਂ, ਜਿਹੋ ਜਿਹੇ ਚੌਲ਼ , ਉਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਫੁੱਲੀਆਂ।
- ਜਿਹੋ ਜਿਹੇ ਨੋਨ੍ਹੇ ਕੇ, ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਘੋਨੇ ਕੇ। ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
- ਜਿਹੋ ਜਿਹੇ ਭੋਲੇ ਕੇ, ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਟਿੱਡੇ ਕੇ।
- ਜਿੱਡਾ ਕੱਦ, ਓਡਾ ਈ ਪੱਦ।
- ਜਿੱਡੀ ਕੁੱਤੀ ਹੋਵੇ, ਓਡਾ ਹੱਡ ਚੁੱਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
- ਜਿੱਡੇ ਸਿਰ , ਓਡੀਆਂ ਦਰਦਾਂ।
- ਜਿਤ ਵੱਲ ਯਾਰ ਉਤ ਵੱਲ ਅੱਖੀਆਂ।
- ਜਿੱਥੇ ਆਸਾ ਤਿਥੈ ਵਾਸਾ।
- ਜਿੱਥੇ ਆਵੇ ਤੱਤ ਭੜੱਤੀ, ਉਥੇ ਈ ਮੂਹਰੇ ਚਰਖਾ ਚੱਕੀ।
- ਜਿੱਥੇ ਸਾਡੀ ਭਾਗੋ ਜਾਵੇ, ਉਥੇ ਭਾਗ ਪਰੇਰੇ।
- ਜਿੱਥੇ ਸੌ, ਉੱਥੇ ਇਕੱਤਰ ਸੌ।
- ਜਿੱਥੇ ਸੌ, ਉੱਥੇ ਸਵਾਇਆ।
- ਜਿੱਥੇ ਕੱਟੀਆਂ ਦੇ ਲੇਖੇ, ਉਥੇ ਵੱਛੀਆਂ ਦੇ।
- ਜਿੱਥੇ ਚੱਲ ਗਿਆ ਤਮੇਸਰ, ਉਥੇ ਕੀ ਕਰੂ ਪਰਮੇਸ਼ਰ।
- ਜਿੱਥੇ ਚੱਲੇਂਗਾ, ਚੱਲੂੰਗੀ ਨਾਲ ਤੇਰੇ, ਟਿਕਟਾਂ ਦੋ ਲੈ ਲਈਂ।
- ਜਿੱਥੇ ਜਾਏ ਪਰੀਤੋ ਰਾਣੀ, ਸੂਈ–ਕਸੀਦਾ ਨਾਲੋਂ ਨਾਲ।
- ਜਿੱਥੇ ਜਾਵੇ ਤੱਥ–ਪੜੱਥੀ, ਉਸੇ ਹੱਟੀ ਤਾਂਦਲਾ।
- ਜਿੱਥੇ ਦੇਖਾਂ ਤਵਾ–ਪਰਾਤ, ਉੱਥੇ ਗਾਵਾਂ ਸਾਰੀ ਰਾਤ।
- ਜਿੱਥੇ ਦੋ ਭਾਂਡੇ ਹੋਣ, ਖੜਕਦੇ ਜਰੂਰ ਐ।
- ਜਿੱਥੇ ਪੈ ਜਾਏ ਫੁੱਟ , ਉੱਥੇ ਪਵੇ ਲੁੱਟ।
- ਜਿੱਥੇ ਫੁੱਲ ਉਥੇ ਕੰਡੇ।
- ਜਿੱਥੇ ਬਹਿਣਾ, ਉਥੇ ਹੱਗਣਾ।
- ਜਿੱਥੇ ਬੋਲਣ ਹਾਰੀਐ, ਤਿੱਥੇ ਚੰਗੀ ਚੁੱਪ।
- ਜਿੱਥੇ ਮਣਾ ਦਾ ਘਾਟਾ, ਉਥੇ ਕਿਣਕਾ ਕੀ ਕਰੂ ਕਾਕਾ?
- ਜਿੱਥੋਂ ਦੀ ਖੋਤੀ, ਉਥੇ ਖਲੋਤੀ।
- ਜਿੰਦੇ ਸਾਧਾਂ ਲਈ ਹੁੰਦੇ ਆ, ਚੋਰਾਂ ਲਈ ਨਹੀਂ।
- ਜਿੱਧਰ ਰੱਬ ਉਧਰ ਸਭ।
- ਜਿੰਨਾ ਖਾਧੀ ਚੋਪੜੀ, ਘਣੇ ਸਹਿਣਗੇ ਦੁੱਖ।
- ਜਿੰਨਾ ਗੁੜ ਪਾਉਣਾ, ਓਨਾ ਹੀ ਮਿੱਠਾ ਹੋਣਾ।
- ਜਿੰਨਾ ਛੋਟਾ ਉਨਾ ਖੋਟਾ।
- ਜਿੰਨਾ ਨਿੱਕਾ, ਓਨਾ ਤਿੱਖਾ।
- ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਚਿੱਤ ਨਾ ਭਾਵਾਂ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੈਂ ਅੰਤਾਂਦਾਰ।
- ਜਿਨਾਂ ਨੇ ਸੁੱਥਣਾ ਸਵਾਈਆਂ, ਉਹਨਾਂ ਹੱਗਣ ਨੂੰ ਵੀ ਰਾਹ ਰੱਖਿਆ।
- ਜਿਨਾਂ ਨੇ ਖਾਣਾ ਲੱਪ–ਗੜੱਪੇ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕੀ ਬਣਨਾ ਉਗਲਾਂ ਚੱਟੇ ?
- ਜਿਨਾਂ ਨੇ ਜਣੀਆਂ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਣੀਆਂ।
- ਜਿਨਾਂ ਨੇੜ, ਉਨਾ ਸੇਕ।
- ਜਿੰਨਾ ਫਲ਼ੇ, ਉਨਾ ਝੁਕੇ।
- ਜਿੰਨੀ ਸਾਕੀਂ ਸਾਕ, ਸੋਈ ਸਿਆਲਾਂ ਦੇ ਚਾਕ।
- ਜਿੰਨੀ ਗੋਡੀ, ਉਨੀ ਡੋਡੀ।
- ਜਿੰਨੀ ਮਿਹਨਤ, ਓਨਾ ਫ਼ਲ।
- ਜਿੰਨੇ ਮੂੰਹ ਉਨੀਆਂ ਗੱਲਾਂ।
- ਜਿੰਨ੍ਹ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦਾ ਪਰ ਜਨ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦਾ।
- ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੁਖਣਗੀਆਂ, ਆਪੇ ਪੱਟੀਆਂ ਬੰਨਣਗੇ।
- ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖਾਧੀਆਂ ਗਾਜਰਾਂ, ਢਿੱਡੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੀੜ।
- ਜੀ ਕਹਿਣਾ ਜੀ, ਕਹਾਉਣਾ।
- ਜੀਅ ਓਏ ਢਿੱਡਾ ਜੀਅ, ਤੂਹੀਓਂ ਪੁੱਤ ਤੇ ਤੂੰਹੀਓ ਧੀ।
- ਜੀਅ ਸੁਖੀ, ਜਹਾਨ ਸੁਖੀ।
- ਜੀਅ ਦਾ ਦਾਤਾ ਰਾਮ।
- ਜੀਹਦਾ ਹੱਥ ਖੁੱਲਾ, ਉਹਦੀ ਸ਼ੈਆਂ ਖੈਰ ਸੱਲਾ।
- ਜੀਹਦਾ ਖਾਈਏ ਉਸੇ ਦਾ ਕੱਤੀਏ।
- ਜੀਹਦਾ ਦੁੱਧ ਵਿਕਦਾ, ਉਹ ਮੱਖਣ ਕਾਹਨੂੰ ਕੱਢੇ।
- ਜੀਹਦਾ ਪਿੰਡ-ਗਰਾਂ, ਉਹਨੂੰ ਬਹਿਣ ਨੂੰ ਨਾ ਥਾਂ।
- ਜੀਹਦਾ ਬਾਂਦਰ, ਉਹੀ ਨਚਾਵੇ।
- ਜੀਹਦਾ ਭਰਮ ਚੱਲੇ, ਉਹਦੇ ਲੱਖ ਪੱਲੇ।
- ਜੀਹਦਾ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਵੇਖਣਾ, ਉਹਦੀ ਬੁੰ** ਵੇਖਣੀ ਪੈਂਦੀ ਐ।
- ਜੀਹਦਾ ਲੂਣ ਖਾਈਏ, ਉਹਦੇ ਗੁਣ ਗਾਈਏ।
- ਜੀਹਦਾ ਵਿਆਹ, ਉਹਦੀ ਪੱਤਲ ਵੀ ਨਹੀਂ!
- ਜੀਹਦੀ ਕੋਠੀ ਦਾਣੇ, ਉਹਦੇ ਕਮਲੇ ਵੀ ਸਿਆਣੇ।
- ਜੀਹਦੀ ਖਾਈਏ ਬਾਜਰੀ, ਉਹਦੀ ਭਰੀਏ ਹਾਜ਼ਰੀ।
- ਜੀਹਦੀ ਜੁਬਾਨ ਚਲਦੀ, ਉਹਦੇ ਸੱਤ ਹਲ਼ ਚਲਦੇ ਨੇ।
- ਜੀਹਦੀ ਤੇਗ, ਉਸੇ ਦੀ ਦੇਗ।
- ਜੀਹਦੀ ਨਾ ਫੁੱਟੀ ਵਿਆਈ, ਉਹ ਕੀ ਜਾਣੇ ਪੀੜ ਪਰਾਈ।
- ਜੀਹਦੇ ਹੱਥ ਡੋਈ, ਭੁੱਖਾ ਮਰੇ ਸੋਈ।
- ਜੀਹਦੇ ਗਲ਼ ਪੱਲਾ ਉਹਨੂੰ ਸੌ ਖਲਾ।
- ਜੀਹਦੇ ਪੱਲੇ ਹੋ ਗਏ ਉਹ 32 ਸੁਲੱਖਣਾ ਜੀਹਦੇ ਪੱਲੇ ਪਵੇ ਉਹ 33 ਸੁਲੱਖਣਾ।
- ਜੀਹਨੇ ਕੀਤੀ ਸ਼ਰਮ, ਉਹਦੇ ਫੁੱਟੇ ਕਰਮ।
- ਜੀਹਨੇ ਖਾਧੀ ਸਗਲੇ ਦਾਲ਼, ਉਹਨੂੰ ਕੀ ਲੱਗੇ ਘਰਦਿਆਂ ਨਾਲ਼।
- ਜੀਹਨੇ ਜਿੰਦ ਦਿੱਤੀ, ਉਹ ਰੋਜੀ ਵੀ ਦੇਊ।
- ਜੀਹਨੇ ਫਨੀਅਰ ਸੱਪਾਂ ਦੇ ਫੁੰਕਾਰੇ ਦੇਖੇ ਹੋਣ, ਉਹਨੂੰ ਡੱਡੂ ਖਾਣੇ ਸੱਪਾਂ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
- ਜੀਵਦਿਆ ਮਿੱਤਰ ਨਾ ਮਿੱਤਰਆ, ਤੇ ਮੋਇਆਂ ਤ੍ਰੈ ਤ੍ਰੈ ਪਿੱਟੜਿਆ।
- ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਜੀਵਨ ਬਣੇ।
- ਜੁਗ ਜੀਣ ਵੱਡੀਆ ਭਰਜਾਈਆਂ, ਪਾਣੀ ਮੰਗੇ ਦੁੱਧ ਦਿੰਦੀਆਂ।
- ਜੁਗਤ ਨਾਲ ਚੱਲੇ ਤਾਂ ਸਭ ਕੁਝ ਪੱਲੇ।
- ਜੁਗਤ ਵਿਹੂਣਾ ਆਦਮੀ, ਓੜਕ ਬਿਖੜ ਜਾਏ।
- ਜੁੱਤੀ ਸੌੜੀ, ਪੈਂਡਾ ਖੋਟਾ, ਰੰਨ ਭੈੜੀ, ਜਿਉਣਾ ਔਖਾ।
- ਜੁੱਤੀ ਤੰਗ, ਤੇ ਜਵਾਈ ਨੰਗ, ਦੁੱਖ ਹੀ ਦਿੰਦੇ ਆ।
- ਜੁੱਤੀ ਧੌੜੀ ਦੀ, ਤੇ ਦਾਲ ਤੌੜੀ ਦੀ, ਫੁਲਕਾ ਤਵੇ ਦਾ ਤੇ ਵੱਗ ਰਵੇ ਦਾ। ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
- ਜੁੱਤੀ, ਸੋਟੀ ਬਿਨਾ ਨਾ ਚੱਲੀਏ ਰਾਤ ਨੂੰ, ਟਿੱਚਰ ਨਾ ਕਰੀਏ ਮਰਾਸੀ ਜਾਤ ਨੂੰ।
- ਜੁਬਾਨ ਰਾਜ ਵੀ ਕਰਾਉਂਦੀ ਆ, ਤੇ ਜੁਬਾਨ ਛਿੱਤਰ ਵੀ ਪਾਉਂਦੀ ਆ।
- ਜੁਲ ਖਦੂਲੀ, ਮੌਜਾਂ ਮਾਣੇ।
- ਜੂੰ ਬਿਨਾ ਖਾਜ ਨਹੀਂ, ਤੇ ਧੀ ਬਿਨਾਂ ਲਾਜ ਨਹੀਂ।
- ਜੂਆ ਕਿਸੇ ਨਾ ਜਿੱਤਿਆ, ਸਭ ਜੂਏ ਜਿੱਤੇ।
- ਜੂਠ ਝੂਠ ਤੇ ਪੱਲੇ ਕੁਪੱਤ।
- ਜੂਠਾ ਖਾਵੇ, ਮਿੱਠੇ ਦੇ ਤਾਣ।
- ਜੇ ਅਸੀਂ ਨਾ ਵਿਆਹੇ, ਤਾਂ ਕਾਹਦੇ ਸਾਹੇ।
- ਜੇ ਅੰਨਿਆਂ ਨੂੰ ਅੰਨਾ ਰਾਹ ਪਾਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੌਣ ਬਚਾਏ। ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
- ਜੇ ਆ ਹੋਵੇ ਤਕੜੀ ਤੇ ਕਾਹਨੂੰ ਵੱਜੇ ਫੱਕੜੀ।
- ਜੇ ਸਿਆਣਾ ਬੰਦਾ ਨਾਲ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਪੁੱਤ ਮਾਲ ਚਾਰ ਲਿਆਉਂਦਾ।
- ਜੇ ਸੁਖ ਚਾਹਵੇਂ ਜੀਅ, ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਮੰਗ ਨਾ ਪੀ।
- ਜੇ ਹਵਾ ਵਗੂ, ਤਾਂ ਚੂਹੇ ਦੀ ਖੁੱਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੱਗੂ।
- ਜੇ ਹਾਲੀਆਂ ਨੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤੇ ਪਾਲ਼ੀਆਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਦੇਣੇ।
- ਜੇ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਵੀ ਡਰੀਏ, ਜੇ ਨਾ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਵੀ ਡਰੀਏ।
- ਜੇ ਕੁੱਤਾ ਕਪਾਹ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਜੂ, ਕਿਹੜਾ ਰਜਾਈ ਭਰਾ ਕੇ ਲੈ ਜਾਊ।
- ਜੇ ਖਸਮ ਹੋਵੇ ਵੱਲ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਵੇਹੜਾ ਦੇਵਾਂ ਥੱਲ।
- ਜੇ ਖਾਂਦੇ ਦੇ ਮੂੰਹ ਚੋਂ ਭੋਰਾ ਡਿੱਗੂ, ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਅਰਥ ਆਊ।
- ਜੇ ਖੋਤੀ ਸਰਕਾਰੋ ਹੋ ਆਵੇ, ਤਾਂ ਦੂਜੀਆਂ ਖੋਤੀਆਂ ‘ਚ ਨਹੀਂ ਰਲ਼ਦੀ।
- ਜੇ ਗਾਂ ਹਾਲੀ ਨਿਕਲ ਆਵੇ ਤਾਂ ਵੈਹੜਕਿਆਂ ਦੇ ਪੈਰ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣ ਦਿੰਦੀ।
- ਜੇ ਗੁੱਡੀਆਂ ਸਹੁਰੇ ਜਾਣ ਲੱਗ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਰੰਨਾ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਾ ਪੁੱਛੇ।
- ਜੇ ਗੁੜ ਖਾਣਾ, ਫਿਰ ਗੁਲਗੁਲਿਆਂ ਤੋਂ ਕੀ ਪ੍ਰਹੇਜ ਕਰਨਾ।
- ਜੇ ਗੁੜ ਦਿੱਤਿਆਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ਮਰੇ ਤਾਂ ਮੋਹਰਾ ਕਿਉਂ ਦਈਏ?
- ਜੇ ਗੂੰਹ ਖਾਣੀਆਂ ਕੁੱਤੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਮਾਰ ਲੈਣ, ਤਾਂ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੌਣ ਪੁੱਛੇ ?
- ਜੇ ਘਰ ਭੰਨਣ ਪਾਹਰੂ, ਤਾਂ ਕੌਣ ਰਾਖਣਹਾਰ।
- ਜੇ ਘੋੜੇ ਦੀ ਪੂਛ ਲੰਮੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਤਾਂ ਆਪਣਾ ਪਿੱਛਾ ਹੀ ਕੱਜੇਗੀ।
- ਜੇ ਚੜ੍ਹਦਾ ਨਹੀਂ ਤਪਿਆ, ਤਾਂ ਲਹਿੰਦਾ ਕੀ ਕਰ ਲਊ।
- ਜੇ ਛੋਹਰੀਆਂ ਘਰ ਵਸੇ, ਬਾਬਾ ਬੁੱਢੜੀ ਨਾ ਰੱਖੇ।
- ਜੇ ਛੋਲਿਆਂ ਦਾ ਦਾਣਾ ਭੁੜਕੂ, ਤਾਂ ਭੱਠੀ ਤਾਂ ਨਾ ਢਾਹ ਦੇਊ।
- ਜੇ ਜੱਟ ਹੋਵੇ ਪੱਧਰਾ, ਤਾਂ ਖੇਤ ਪੱਧਰਾ ਹੋਣਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ,
- ਜੇ ਡੇਲਿਆਂ ਚ ਬਰਕਤ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਰੋਟੀਆਂ ਤੋਂ ਕਿਉਂ ਰੁੜਨ ?
- ਜੇ ਤਰਖਾਣ ਸਿੱਧਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਲੱਕੜ ਸਿੱਧੀ ਹੋਣੋ ਨੀ ਰਹਿੰਦੀ।
- ਜੇ ਤੂੰ ਮੇਰਾ ਮੀਆਂ, ਤਾਂ ਲੇਖਾ ਕਾਹਦਾ।
- ਜੇ ਤੌੜੀ ਉਬਲੂ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਹੀ ਕੰਢੇ ਲੂਸੂ।
- ਜੇ ਪੱਤ ਲੋੜੇਂ ਆਪਣੀ, ਛੱਡ ਬੁਰੇ ਦਾ ਸਾਥ।
- ਜੇ ਪੱਥਰ ਐਨੇ ਕੂਲ਼ੇ ਹੋਣ, ਤਾਂ ਗਿੱਦੜ ਨਾ ਚੱਟ ਜਾਣ।
- ਜੇ ਪੇਠਾ ਵਧੂ ਨਾ! ਤਾਂ ਪੱਕੂ ਵੀ ਨਾ!
- ਜੇ ਬੱਲ੍ਹੇ ਦਾ ਬੱਲ੍ਹਾ ਨਾ ਹੋਊ, ਤਾਂ ਮੱਥੇ ਫੁੱਲੀ ਜਰੂਰ ਹੋਊ।
- ਜੇ ਭਾਂਡੇ ਦਾ ਮੂੰਹ ਖੁੱਲਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
- ਜੇ ਭੁੰਜੇ ਸੌਣਾ, ਤਾਂ ਦਰੇਡੇ ਕੀ ਅਖਵਾਉਣਾ।
- ਜੇ ਮਾਂ ਹੋਵੇ ਯਾਰਨੀ, ਤਾਂ ਪੁੱਤਾਂ ਤੇ ਨਹੀਂ ਚਿਤਾਰਨੀ !
- ਜੇ ਮੁੰਡਾ ਨਹੀਂ, ਕੁੜੀ ਤਾਂ ਵੱਟ ਤੇ ਹੀ ਹੈ।
- ਜੇ ਮੁੰਡਾ ਰੁੱਸੂ ਤਾਂ ਅੱਡ ਹੋਊ, ਜੇ ਕੁੜੀ ਰੁੱਸੂ ਤਾਂ ਵਿਆਹੀ ਜਾਊ।
- ਜੇ ਮੁਰਗਾ ਬਾਂਗ ਨਾ ਦੇਊ, ਤੇ ਕੀ ਦਿਨ ਨਾ ਚੜੂ ?
- ਜੇ ਰੁੱਖ ਬੇਥਵੇ ਵਧਣ, ਤਾਂ ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਨਾ ਲੱਗਣ।
- ਜੇ ਲੱਜ ਛੋਟੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਇਆ ? ਭੇਡਾਂ ਤਾਂ ਪਿਆਉਣੀਆਂ ਹੀ ਆਂ।
- ਜੇ ਵਾਗੀਆਂ ਨੇ ਤਾਅਤੀ, ਹੁਣ ਸਾਈਆਂ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਤਾਅ ਦੇਣੀ।
- ਜੇਹਾ ਅੰਨ, ਤੇਹਾ ਮਨ।
- ਜੇਹਾ ਸੇਵੇ, ਤੇਹਾ ਹੋਵੈ।
- ਜੇਹਾ ਕੋਈ ਕਰੂ, ਤੇਹਾ ਭਰੂ।
- ਜੇਹਾ ਦੁੱਧ, ਤੇਹੀ ਬੁੱਧ।
- ਜੇਹਾ ਦੇਸ, ਤੇਹਾ ਭੇਸ।
- ਜੇਹਾ ਬੀਜੈਂ, ਤੇਹਾ ਵੱਡੇਂ।
- ਜੇਹਾ ਭਾਅ ਆਟੇ ਦਾ, ਤੇਹਾ ਲਾਚੀ ਦਾਣੇ ਦਾ।
- ਜੇਹਾ ਮਨ ਆਪਣਾ, ਪਰਾਇਆ ਮਨ ਤੇਹਾ।
- ਜੇਹਾ ਰਾਜਾ, ਤੇਹੀ ਪਰਜਾ।
- ਜੇਹੀ ਸੀਤਲਾ ਦੇਵੀ, ਤੇਹਾ ਖੋਤੇ ਦਾ ਵਾਹਨ।
- ਜੇਹੀ ਹਵਾ, ਤੇਹਾ ਉਹਲਾ।
- ਜੇਹੀ ਕਾਲ਼ੀ, ਤੇਹੀ ਧੌਲ਼ੀ।
- ਜੇਹੀ ਕਿੱਲੇ ਬੱਧੀ, ਤੇਹੀ ਚੋਰਾਂ ਖੜੀ।
- ਜੇਹੀ ਗੱਠੜੀ ਆਪਣੀ, ਤੇਹਾ ਮਿੱਤ ਨਾ ਕੋਇ, ਜਿੱਥੇ ਬਹਿ ਕੇ ਖੋਲੀਏ, ਉੱਥੇ ਚਾਨਣ ਹੋਏ।
- ਜੇਹੀ ਗਰੀਬਣੀ ਬਾਹਮਣੀ, ਤੇਹੀ ਮਸ਼ੈਹਰੀ ਚੂਪ।
- ਜੇਹੀ ਚੋਰੀ ਲੱਖ ਦੀ, ਤੇਹੀ ਚੋਰੀ ਕੱਖ ਦੀ।
- ਜੇਹੀ ਨੀਤ, ਤੇਹੀ ਮੁਰਾਦ।
- ਜੇਹੀ ਮਾਂ, ਤੇਹੇ ਬੱਚੇ।
- ਜੇਹੀ ਮੂਹੋਂ ਮੰਨੀ, ਤੇਹੀ ਭਰ ਦਿੱਤੀ।
- ਜੇਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਤੇਹੇ ਫਰਿਸ਼ਤੇ।
- ਜੇਹੇ ਸਿਰ, ਤੇਹੀਆ ਪੀੜਾਂ।
- ਜੇਹੇ ਚੋਰ, ਤੇਹੀ ਚੋਟੀ।
- ਜੇਹੇ ਦੇਵਤੇ, ਤੇਹੀ ਪੂਜਾ।
- ਜੇਹੇ ਪੀਰ, ਤੇਹੇ ਮੁਰੀਦ।
- ਜੇਹੇ ਰਾਜੇ, ਤੇਹੇ ਦੀਵਾਨ।
- ਜੇਹੇ ਲਾਲ ਘਰ ਰਹੇ, ਤੇਹੇ ਗਏ ਪਰਦੇਸ।
- ਜੇਕਰ ਸ਼ਹਿਰ ਢਹੂ, ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਜਿੱਡਾ ਤਾਂ ਰਹੂ।
- ਜੇਠ ਹਾੜ ਕੁੱਖੀਂ, ਸਾਉਣ ਭਾਦੋਂ ਰੁੱਖੀਂ।
- ਜੇਠ ਹਾੜ ਤਪੇ, ਤੇ ਸਾਉਣ ਭਾਦੋਂ ਵਸੇ।
- ਜੇਠ ‘ਚ ਕਰੇਲੇ ‘ਤੇ ਸਾਉਣ ‘ਚ ਕੜ੍ਹੀ, ਹੈ ਤਾਂ ਮੌਤ , ਨਹੀਂ ਤੇ ਜੈਹਮਤ ਤਾਂ ਖੜ੍ਹੀ ਹੀ ਖੜ੍ਹੀ।
- ਜੇਰਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼ੇਰ ਹੁੰਦੇ ਆ।
- ਜੈਸੀ ਮਨਸਾ, ਤੈਸੀ ਦਸ਼ਾ।
- ਜੋ ਅੜੇ, ਸੋ ਝੜੇ।
- ਜੋ ਸੁਖ ਬਲਖ ਨਾ ਬੁਖਾਰੇ, ਉਹ ਸੁੱਖ ਛੱਜੂ ਦੇ ਚੁਬਾਰੇ।
- ਜੋ ਹੱਲਿਆ, ਸੋ ਸੱਲਿਆ।
- ਜੋ ਹੋਣਾ ਸੋ ਹੋ ਗਿਆ, ਜੋ ਹੋਵੇ, ਸੋ ਹੋ।
- ਜੋ ਕੱਤ ਨਾ ਜਾਣੇ ਉਹ ਮਾਈ, ਜੋ ਖੱਟ ਨਾ ਜਾਣੇ ਉਹ ਭਾਈ।
- ਜੋ ਕਰੇ ਘਿਓ, ਨਾ ਮਾਂ ਕਰੇ ਨਾ ਪਿਓ।
- ਜੋ ਕਰੇ ਪਿਓ , ਉਹ ਨਾ ਕਰੇ ਘਿਓ।
- ਜੋ ਕਰੇਗਾ, ਸੋ ਭਰੇਗਾ।
- ਜੋ ਕੀਤਾ ਸੋ ਪਾਇਆ।
- ਜੋ ਖੋਜੇ, ਸੋ ਪਾਵੇ।
- ਜੋ ਘੜਿਆ, ਸੋ ਭੱਜਸੀ।
- ਜੋ ਛੇਤੀ ਪੱਕਿਆ, ਸੋ ਛੇਤੀ ਸੜਿਆ।
- ਜੋ ਜਿੱਤਿਆ, ਉਹੀ ਖਿਡਾਰੀ।
- ਜੋ ਡਿੱਠਾ, ਸੋ ਨਾਹੀ ਮਿੱਠਾ।
- ਜੋ ਪੱਟੀਆਂ, ਸੋ ਸਵਾਦੀਂ ਪੱਟੀਆਂ।
- ਜੋ ਬੀਤੀ, ਸੋ ਬੀਤੀ।
- ਜੋ ਮਰਜ਼ੀ ਕਰੋ ਰੰਗ ਤਾਂ ਬੈਂਗਣੀ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਨਾ।
- ਜੋ ਰੰਨ ਕਰੇ ਸੋ ਹੋ, ਜੋ ਰੱਬ ਕਰੇ ਸੋ ਹੋ।
- ਜੋ ਰਾਤੀਂ ਜਾਗਣ ਕਾਲੀਆਂ, ਸੋਈ ਖਾਣ ਸੁਖਾਲੀਆਂ।
- ਜੋਸ਼ , ਗਵਾਵੇ ਹੋਸ਼।
- ਜੋਗਣ ਗਈ, ਤੇ ਭੋਗਣ ਆਈ।
- ਜੋਗੀ-ਜੋਗੀ ਲੜ ਮੂਏ, ਖੱਪਰ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ।
- ਜੋਰ ਥੋੜ੍ਹਾ, ਹੁੱਬ ਬਹੁਤੀ।
- ਜੋਰਾਵਰ ਦੀ ਜੁੱਤੀ, ਸਿਰ ‘ਤੇ।
- ਜੋੜੇ, ਸੋ ਰੋਹੜੇ, ਖਾਵੇ, ਸੋ ਰੰਗ ਲਾਵੇ।
- ਜੋੜ-ਜੋੜ ਕੇ ਮਰ ਗਏ, ਮਾਲ ਜਵਾਈ ਖਾਣ।
- ਜੋੜੀਆਂ ਜੱਗ ਥੋੜ੍ਹੀਆਂ, ਨਰੜ ਬਥੇਰੇ।
- ਜੌਂ ਲਿਸ਼ਕੇ, ਤਾਂ ਯਾਰ ਖਿਸਕੇ।
‘ਝ’ ਅੱਖਰ ਵਾਲੇ ਅਖਾਣ ਮੁਹਾਵਰੇ
- ਝਗੜਾ ਨਾ ਝੇੜਾ, ਤੇ ਹੱਥੋ-ਹੱਥ ਨਬੇੜਾ।
- ਝੱਗਾ ਚੁੱਕਿਆ, ਆਵਦਾ ਹੀ ਢਿੱਡ ਨੰਗਾ ਹੁੰਦਾ।
- ਝੱਟ ਚਟਣੀ, ਪਟ ਦਾਲ।
- ਝੱਟ ਮੰਗਣੀ ਪੱਟ ਵਿਆਹ।
- ਝੱਟ ਰੋਟੀ, ਪੱਟ ਦਾਲ।
- ਝੱਟ, ਭੁੜਕ ਡੰਡਿਓਂ ਪਾਰ।
- ਝਾੜਿਆ ਝੰਬਿਆ, ਭੂਰਾ ਜਿਉਂਦਾ ਤਿਉਂ।
- ਝੁੰਗੇ ਦੀ ਚੋਣ, ਤੇ ਤੇਲ ਦਾ ਲੂਣ।
- ਝੂਠਾ ਭਾਲੇ ਭੇਸ, ਸੱਚ ਕਹੇ ਮੈਂ ਨੰਗਾ ਭਲਾ।
- ਝੋਟਾ ਤਾਂ ਚੰਗਾ, ਪਰ ਜੇ ਕੋਈ ਤੇਲ ਦੇਵੇ।
- ਝੋਟਾ ਮਰ ਗਿਆ, ਹੁਣ ਜੂੰਆਂ ਵੀ ਮਰ ਜਾਣਗੀਆਂ।
- ਝੋਟੀ ਫੰਡਰ, ਤੇ ਜਨਾਨੀ ਲੰਡਰ ਸਾਂਭਣੇ ਔਖੇ। ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
- ਝੋਟੇ ਦਾ ਖੌਰ੍ਹ, ਤੇ ਅੰਨੇ ਦਾ ਜੋਰ, ਦੋਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਭਲਾ। ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
- ਝੋਨੇ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡ, ਪਰਾਲੀ ਤੋਂ ਹੀ ਦਿਸ ਪੈਂਦੇ ਆ।
BEST AND BIGGEST COLLECTIONS OF AKHAAN-BY JASBIR WATTAWALI
ੳ ਤੋਂ ਹ ਅੱਖਰ ਤੱਕ ਅਖਾਣ ਇਸ ਲਿੰਕ ’ਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰਕੇ ਪੜ੍ਹੋ
ਕ ਤੋ ਘ ਅੱਖਰ ਤੱਕ ਅਖਾਣ ਇਸ ਲਿੰਕ ’ਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰਕੇ ਪੜ੍ਹੋ
ਚ ਤੋਂ ਝ ਅੱਖਰ ਤੱਕ ਅਖਾਣ ਇਸ ਲਿੰਕ ’ਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰਕੇ ਪੜ੍ਹੋ
ਟ ਤੋਂ ਢ ਅੱਖਰ ਤੱਕ ਅਖਾਣ ਇਸ ਲਿੰਕ ’ਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰਕੇ ਪੜ੍ਹੋ
ਤ ਤੋਂ ਨ ਅੱਖਰ ਤੱਕ ਅਖਾਣ ਇਸ ਲਿੰਕ ’ਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰਕੇ ਪੜ੍ਹੋ
ਪ ਤੋਂ ਮ ਅੱਖਰ ਤੱਕ ਅਖਾਣ ਇਸ ਲਿੰਕ ’ਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰਕੇ ਪੜ੍ਹੋ
ਯ ਤੋਂ ਵ ਅੱਖਰ ਤੱਕ ਅਖਾਣ ਇਸ ਲਿੰਕ ’ਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰਕੇ ਪੜ੍ਹੋ
ਅਖਾਣਾ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਲਿੰਕ ’ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
ਨੋਟ – ਕੁਝ ਅਖਾਣ ਮੁਹਾਵਰਿਆਂ ਵਿਚ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦਾ ਇਹ ਪਗਟਾਵਾ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕਧਾਰਾ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਸਮਝਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਹਾਸੇ-ਠੱਠ, ਟਿੱਚਰ-ਮਜਾਕ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੋਰਾ ਮਾਰਨ ਸਮੇਂ ਅਕਸਰ ਹੀ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਵਿਅੰਗ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅਸੀਂਂ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਹਾਮੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਹ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
ਦੋਸਤੋ ਪੰਜਾਬੀ ਅਖਾਣਾਂ ਦੀ ਇਹ ਕੁਲੈਕਸ਼ਨ, ਜੋ ਤੁਸੀਂ https://jasbirwattanwalia.blogspot.com ਉੱਤੇ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਹੋ, ਇਸ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਲੰਬੀ ਮਿਹਨਤ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਕਰੀਬ ਪਿਛਲੇ 15 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਅਖਾਣ ਇਕੱਠੇ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਬਜ਼ੁਰਗ ਅਖਾਣ ਬੋਲਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਚੁੱਪ-ਚੁਪੀਤੇ ਨੋਟ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਖਾਣ ਸਾਡੇ ਮਾਤਾ ਜੀ, ਸਾਡੇ ਭੂਆ ਜੀ, ਸਾਡੀਆਂ ਚਾਚੀਆਂ, ਮਾਸੀਆਂ, ਤਾਈਆਂ ਮਾਮੀਆਂ, ਆਂਡਣਾ-ਗੁਆਂਢਣਾ ਅਤੇ ਮਰਦ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਮੈਂ ਸੁਣੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਾਫੀ ਸਾਰੇ ਅਖਾਣ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਇਸ ਕਲੈਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਮੇਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਰਹੇਗੀ ਕਿ ਇਸ ਕਲੈਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦਿਨ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਹੋਰ ਵਧਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਕਲੈਕਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਅੱਖਰ ਵਾਧਾ ਘਾਟਾ ਭੁੱਲ ਚੁੱਕ ਹੋ ਗਈ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਖਿਮਾ ਦਾ ਜਾਚਕ ਹਾਂ।
ਜਸਬੀਰ ਵਾਟਾਂਵਾਲੀਆ
“Dear Readers,
I am pleased to present this comprehensive collection of Punjabi Akhan and proverbs, carefully curated and available on (https://jasbirwattanwalia.blogspot.com). This repository is the culmination of 15 years of diligent research and intellectual endeavor.
Throughout my journey, I have had the privilege of collecting these Akhan and proverbs from esteemed family members, neighbors, and community elders. Whenever an elder shared a proverb, I would meticulously note it down. Additionally, I have drawn from reputable Akhaan-kosh universities to further enrich this collection.
I am committed to continually expanding and refining the collection of this Akhaan-kosh. Please forgive any errors or omissions that may have occurred during its compilation.
Thank you for exploring this treasure trove of Punjabi wisdom.
Sincerely,
https://jasbirwattanwalia.blogspot.com/